Professor and the Madman ~ Simon Winchester
De Oxford English Dictionary (OED) heeft zo’n status dat een breed publiek het al heel lang een eer vindt om er gratis aan mee te werken — initiatieven als Wikipedia zijn iets minder uniek dan ze altijd worden gemaakt.
De OED biedt onder meer informatie over de oudste vindplaats van een woord of frase in een gedrukte tekst. En nog telkens krijgt de uitgever post van mensen die menen een woord in een nog oudere publicatie te hebben aangetroffen.
Maar, ooit was de OED er nog niet. En moesten al die woorden, hun betekenissen, en de toelichtende citaten nog verzameld worden, en geselecteerd. Overigens is dat zo bij alle woordenboeken die een overzicht willen bieden.
Bovendien waren er indertijd, in de negentiende eeuw, nog niet vreselijk veel voorbeelden van geslaagde woordenboeken. Zodat al doende, bij het maken van de OED, ook nog de lexicografie voor een deel moest worden uitgevonden.
Daarbij werd onder meer besloten dat het woordenboek neutraal moest zijn. Het diende om te laten zien wat er was aan taal. En niet om daarbij de arbiter te worden over goed of fout taalgebruik. Een onderscheid dat woordenboekmakers, en hun gebruikers al helemaal, weleens vergeten.
En goed, dan is er op allerlei manieren te schrijven over de totstandkoming van dat grote woordenboek van de Engelse taal. Alleen zullen er slechts heel weinig zijn die een breed publiek aanspreken.
Simon Winchester koos ervoor om de geschiedenis te vertellen aan de hand van éen man. De Amerikaanse amateur-lexicograaf William Chester Minor. Die leverde in zijn eentje tienduizenden citaten aan voor de eerste versie van de OED.
Dus wordt zo’n man in zijn tijd geplaatst. En dan deed Winchester ook nog zijn best om Minor te contrasteren met zijn hoofdredacteur, de Schot James Murray.
Maar het gaat om Minor. En het gegeven dat deze al zijn werk aan het woordenboek deed, terwijl hij een kleine dertig jaar was opgesloten in een krankzinnigengesticht te Broadmoor. Omdat hij eerst een willekeurige voorbijganger had doodgeschoten, in Londen.
En knapper nog dan hoe het Winchester lukte om een verhaal te schrijven dat toegankelijk bleef, vond ik wat hem gelukt is te reconstrueren, aan dat bestaan, in dat gesticht.
Hadden er van mij wel een paar voorbeelden in gemogen van wat Minor nu precies had bijgedragen aan de OED.
RSS feeds