Brandweerman & de parkeermeter ~ David Vlietstra
Er zijn een heleboel redenen om boeken te lezen. En de meeste zullen ondertussen wel voor mij hebben gegolden. Toch las ik niet eerder een boek uit met als enkele reden om te zien hoe de informatie gepresenteerd werd.
De brandweerman & de parkeermeter was niet helemaal voor mij bedoeld. Het is populaire inleiding in het onderwerp sociale psychologie. Maar omdat het vlot leest, was het boek uit voor het kon vervelen.
De auteur beschrijft in deze uitgave bijvoorbeeld een experiment dat bewijst hoe vrijwel iedereen door een autoriteit in een witte jas ertoe kan worden aangezet om een ander te martelen. Dus denk ik automatisch ‘Milgram’. En omdat de naam ontbreekt van de psycholoog die deze test bedacht, bekijk ik vervolgens of die nog wel ergens genoemd wordt.
En David Vlietstra blijkt dan een slothoofdstuk te hebben opgenomen waarin gelukkig alle genoemde proeven nog aan hun bedenkers worden gelinkt.
Voor de tekst heeft dit als grote voordeel dat die niet wordt opgehouden door uitgebreide verwijzingen, of ontsierd is door voetnoten.
Voor de lezer die weleens vaker over psychologie heeft gelezen, werkt dat gebrek aan bronnen soms hinderlijk. Mij lukte het tenminste nog niet om De brandweerman & de parkeermeter te zien als een boek vol quizopgaven, over mijn kennis van klassieke proeven uit de psychologie.
Wel had ik de neiging, maar dat is met vrijwel elk boek zo, om mijn kennis tegenover die van de auteur te plaatsen. En dan meen ik onder meer te weten dat het verhaal van Vlietstra niet klopt hoe mannen en vrouwen verschillend over seks denken. Voor hem geldt nog de klassieke opvatting dat vrouwen voorzichtig zijn in hun partnerkeuze, omdat de gevolgen anders zo groot zijn.
Dit zit anders. Waarschijnlijk. Al kan bij mensen cultureel bepaald gedrag nu net nooit uitgesloten worden.
Alleen heb ik zulks dan ook enkel gelezen, elders. Lezen levert toch ook maar een merkwaardig beeld op, van die werkelijkheid.
Bovendien heeft de werkelijkheid inmiddels geleerd dat de kennis uit de sociale psychologie weleens een stuk minder hard kon zijn dan auteurs als Vlietstra doen voorkomen. In 2011 kwam aan het licht dat de zo bejubelde onderzoeker Diederik Stapel jaren prachtige artikelen over gedrag heeft gepubliceerd over onderzoek dat nooit heeft plaatsgevonden.
En dat is nog éen ding. Dat zijn vakgenoten al die tijd geen enkele argwaan koesterden, en daarentegen Stapel hoog op het schil hesen, is pas bedenkelijk.
RSS feeds