Wanderlust ~ Rebecca Solnit
Eerst werd er gewandeld, en daarna pas begon de mensheid met denken. Aan fossielen van de eerste homoniden is af te lezen dat die al veel vroeger tweebenig waren dan voor er noemenswaardig grote hersenen ontstonden.
En dit is dan zo’n feitje dat gemakkelijk genegeerd kan worden. Behalve dan dat mijn lijf op zijn kantoorstoel me er zo vaak aan herinnert eigenlijk beweging te verlangen — geëvolueerd als het is uit een lopende savannebewoner met een behoorlijk uithoudingsvermogen.
Rebecca Solnit zag het nog groter, en schreef een hele geschiedenis van het wandelen; zo dat niet een hele filosofie werd van het op twee benen in beweging zijn. Want het verbaasde haar dat zo’n overzicht nog niet bestond — al heeft zij dan weer weinig aandacht voor het gegeven dat lopen zo lang voor ons mensen een relatief snelle en zekere manier van voortbewegen was; gerekend naar de alternatieven.
In haar boek Wanderlust staat de persoonlijke beleving voorop van dat op twee benen in beweging zijn — en de weerslag op de cultuur van dat gegeven.
Of iemand nu in zijn of haar eentje wandelt, of dat er een menigte aan gelijkgestemden wordt opgezocht om gezamenlijk een groot protest te tonen.
Solnit was lang demonstrant van beroep. Danwel uit roeping.
Het aardigst vond ik Wanderlust in de soms wat speculatieve terzijdes. Zoals dat Rebecca Solnit de vele revoluties in Frankrijk wijt aan het gegeven dat er in Parijs zo prettig in een menigte gedemonstreerd kan worden, vanwege de brede boulevards.
In de Britse en Amerikaanse salons was wandelen dan soms weer de enige manier om je aan een gezelschap te kunnen onttrekken. Omdat de gewoonte eiste dat je binnen altijd bij elkaar zat.
Minder geslaagd is het compleet ontbreken van informatie uit andere culturen dan de Anglosaksische. Dat er in het Duits een tijdsaanduiding bestaat als ‘Wanderjahre’ wordt er in anderhalve pagina doorgejast — en daarbij niet eens uitgelegd.
Als het niet om Amerikanen of Britten gaat, blijft dit boek hangen in de gekende clichés. Petrarca mag Mont Ventoux weer eens op. Rousseau ging ook weleens te voet.
Toch heb ik me wel degelijk met Wanderlust vermaakt.
Goed is het boek bijvoorbeeld waar het de zorgen toont van de auteur. De gouden jaren van het wandelen liggen al even achter ons, schrijft ze. Die eindigden met de opkomst van de auto als belangrijkste vervoermiddel — waardoor afstand los kwam te staan van de inspanning om er te komen. Amerikanen nemen de auto nog als ze een avondje naar de buren gaan, zo meldde Bill Bryson — maar dat is minder vreemd in het besef dat overheden vaak ook helemaal geen infrastructuur meer aanleggen voor andere manieren om ergens te komen dan gemotoriseerd.
En zijn er wel trottoirs, met degelijke verlichting ’s nachts, is bijna overal in de wereld een probleem dat vrouwen zich dan niet te voet buiten durven te wagen.
RSS feeds