Hersenspinsels ~ André Aleman

Lang niet alle hersenonderzoek vind ik even interessant. Al ontbreekt er vervolgens logica in mijn voor- en afkeuren.

Met graagte verneem ik bijvoorbeeld dat het geweldige verstand van ons helemaal niet zo geweldig is. Want dat blijkt nog opvallend makkelijk voor de gek te houden — zoals psychologische testen dan tonen.

Maar gaat een boek enkel over patiënten bij wie er allereerst iets neurologisch aan mankeert, zoals in het werk van Oliver Sacks, dan wordt zo’n studie me te gauw ‘apies kijken’. Ook al omdat ik niet per se aanneem dat wat er bij een ander fout kan gaan iets zegt over wat er voor een gezond iemand normaal is.

Hersenspinsels van André Aleman beweegt zich tussen deze uitersten in. Dit boek loopt ter introductie nogal wat vrij algemeen bekende zaken door, zoals elk populair-wetenschappelijk werk over hersenen en gedrag. En daarnaast toont de auteur toch ook doorkijkjes naar zijn eigen werk — hij is hoogleraar cognitieve neuropsychiatrie in Groningen.

Aleman onderzoekt onder meer de effecten van transcraniële magnetische stimulatie [TMS] — ofwel wat een sterke elektromagneet van buiten de schedel in de hersenen kan aanrichten. Zo zou een behandeling apathie of erge depressies kunnen wegnemen, en dat zonder noemenswaardige bijverschijnselen.

De methode lijkt in elk geval beter te werken dan de placebo — wat helaas zeldzaam is in de medicijnen — al moet de aanpak nog behoorlijk verfijnd worden.

Aardig is ook dat Aleman nu al ingaat op eventuele ethische gevolgen van TMS. Want stel dat met zo’n magneet inderdaad iemands concentratie verbetert. Want zo’n effect lijkt er nu weleens te zijn. Proefpersonen maken testjes beter na een dosis magneet dan vooraf. En stel dat TMS als technologie klein genoeg wordt om in van alles in te bouwen. Moeten dan schoolkinderen even allemaal hun magnetische mutsjes op voor ze les krijgen in de klas?

Hersenspinsels steekt daarmee uit boven het gemiddelde in het genre. De auteur is het niet enkel te doen om even leuk leesbaar samen te vatten wat anderen uitzochten. Hij strijdt zelf aan het front.

En ja, dat beïnvloedt mijn oordeel.