Hommeles in Rommelgem ~ Franquin

► door: A.IJ. van den Berg

De beste aflevering van Guust Flater is nooit verschenen in de reeks albums die uitkwamen onder zijn naam. Zo ging het verhaal altijd. En omdat het jaren duurde voordat ik deze uitspraak controleren kon, kreeg dat ene Flater-avontuur steeds mythischer properties.


‘Bravo brothers’ moest bij de eerste kennismaking dus wel tegenvallen.

Het eeuwige ‘te laat’ was weer eens opgetreden.

In ‘Bravo brothers’ koopt Guust Flater een collectie chimpansees van een failliet circus; als verjaardagscadeautje voor zijn chef Piet Kwabbernoot. Met de apen komt ook een grote doos rekwisieten mee, waardoor de beesten met zijn drieën alle clichés kunnen nadoen die er bestaan over circusacts.

Daarmee houden ze vervolgens de hele redactie van Robbedoes/Spirou van het werk.

Alleen kon ik me bij de eerste kennismaking met dit stripverhaal van twintig pagina’s dus niet over het probleem heen zetten dat gedresseerde apen eerder treurig zijn dan leuk.

Maar bij tweede lezing, zo veel jaar later, bleek dat Franquin toch meer melancholie in zijn verhaal heeft gestopt dan me de eerste keer opviel.

Zo is het alleen al tekenend dat hij Kwabbernoot zijn kalmeringspillen laat innemen — waardoor deze vervolgens zwaar getranquilizerd kalmpjes de grootste rampen op kantoor over zich heen laat komen.

De tekenaar leed aan zware depressies, die hem uiteindelijk ook het werk onmogelijk zouden maken. En kon daar dus toch luchtig over doen.

Bleken de drie apen eveneens meer karakter te hebben dan ik de eerste keer gezien had. Eentje heeft een drankprobleem. En de oudste en grootste eist applaus na iedere truc, anders gaat hij meppen.

Het verhaal heeft nog een goede afloop ook, omdat de apen met hun geniale leraar verenigd kunnen worden.

En ook voor Franquin was ‘Bravo brothers’ een scharnierverhaal, met een redelijk positief vervolg. Jaren had hij zich tegen zijn zin bezig moeten houden met de strip ‘Robbedoes en Kwabbernoot’ — die ooit door anderen bedacht was. Maar vanaf eind jaren zestig mocht hij zich exclusief aan grappen wijdden over Guust Flater — waarop die strip nog even een bloeitijd doormaakte.

De lijnvoering in de tekeningen alleen al wordt vanaf dat moment zo veel levendiger.

Hommeles in Rommelgem is verder als album niet zo interessant voor een volwassen lezer. Dat hele duo Robbedoes en Kwabbernoot komt tegenwoordig ook wat raar over. Naar onze huidige standaarden is dat bijvoorbeeld een homostel. Ze delen een huis en een slaapkamer.

Toch doen de personages slechts alsof het goede vrienden zijn. Ze werden dan ook bedacht in andere tijden. Toen alle suggestie richting sex in strips verboden was in Frankrijk. Waarbij de censuur wel enkel sex tussen en man en vrouw gold. Dat er andere varianten zijn, was al helemaal ondenkbaar.

Er zit ook iets clichématigs aan avonturenstrips gericht op een jong publiek. Daarin komt al gauw een geniale uitvinder voor, die aan de kant van onze helden staat.

Is er vaak ook een Lucifer-achtige tegenstander, die van album tot album terugkeert. In de avonturen die Franquin tekende met Robbedoes en Kwabbernoot heet deze hoogbegaafde tegenstander Zwendel. En het hele album Hommeles in Rommelgem draait erom dat Zwendel tot kindsheid is vervallen, en daarbij niet door zijn vazallen wordt verzorgd, maar dat de geniale vriend van Robbedoes en Kwabbernoot dit in zijn eentje moet opknappen.

Daarop is er wel een vazal die zijn oude meester bevrijden wil — wat dan nog enige slapstick oplevert.

Bij Franquin gaat het me tegenwoordig alleen vooral om het tekenwerk. En dan valt toch op dat al die eerdere achttien boeken in de reeks van hem eigenlijk enkel opvallend goed getekende auto’s tonen. Pas vanaf 1969 wordt het tekenwerk echt bijzonder in de albums. Waarbij dit het eerste opvallende boek is.

Franquin, Hommeles in Rommelgem
De avonturen van Robbedoes en Kwabbernoot 19

62 pagina’s
Dupuis, oorspronkelijk 1969

[x]