Extra tijd ~ A.H.J. Dautzenberg

► door: A.IJ. van den Berg

De Limburgse club Roda JC degradeerde in het seizoen 2013/2014 onverwacht op de laatste wedstrijddag rechtstreeks uit de hoogste klasse van het Nederlandse betaalde voetbal. Die ik nog altijd Eredivisie noem, maar die helaas telkens anders heet omwille van een tijdelijk sponsorbelang.

Wie herinnert zich de PTT-Telecompetitie niet…

Voor weinig mensen heeft zo’n degradatie werkelijk betekenis. Voetballers zijn wintergasten geworden, die al snel wegtrekken als het geld elders zit. Misschien dat de organisatie van zo’n club ineens moet bezuinigen, en enkele werknemers dient te ontslaan. Alleen heeft Simon Kupers al eens becijferd dat zelfs een beetje buurtsuper meer omzet draait en personeel in dienst heeft dan vrijwel alle betaald voetbalclubs.

Enkel de supporters van de gedegradeerde club worden tot in hun ziel geraakt.

Het eeuwige raadsel is mij dan waarom — zelfs de tien geboden waarschuwden indertijd al tegen het aanbidden van valse goden — want mij trekt het eenvoudig niet om voor mijn geestelijk gezond zo afhankelijk te worden van de grillen en wisselvallige prestaties van anderen. Dus investeer ik daar ook geen emoties in.

In de roman Extra tijd van A.H.J. Dautzenberg streed de voetbalclub Roda JC ook al tegen degradatie uit de Eredivisie. Het voetbalseizoen was toen 2008-2009. En Roda diende om het lijfsbehoud extra wedstrijden te spelen in een nacompetitie.

Parallel aan het verloop van deze nacompetitie wordt er nog een strijd gevoerd in het boek. Zij het dat die al verloren is. De vader van de hoofdpersoon uit de roman leidt aan een fatale vorm van kanker, waardoor diens einde nadert. En deze vader is een groot supporter van Roda JC. De prestaties van de club hebben daarmee rechtstreeks invloed op zijn welbevinden.

Die felle clubliefde staat dan in contrast met de relatie tussen de vader en zijn zonen — een tweeling. Want voor hen was hij er nooit. Althans, zo kwam dit op hen over.

En daarmee vertelt de roman Extra tijd eigenlijk het klassieke verhaal van dat bijna iedereen ouders heeft, en hoe deze op zekere dag sterven. Waarbij een complicatie dan vaak blijkt te zijn dat de auteur of de verteller of de hoofdpersoon in het boek hun vader of moeder nooit goed heeft leren kennen. Waardoor er geheimen kunnen zijn; en daarmee postuum nog onverwachte onthullingen komen.

Pijnlijk kan dan ook al het besef worden hoe weinig ouder en kind gemeen hadden.

Dautzenberg hield bij dit gegeven wel een mooi evenwicht in het boek. Al te sentimenteel wordt het niet, omdat hij slim afstand inbouwt, bijvoorbeeld door het steeds over dat voetbal te hebben — hoewel de roman toch de kroniek van een aangekondigde dood is. Zelfs al heeft hij van zijn hoofdpersoon wat een lulhannes gemaakt, en had dit van mij niet gehoeven.

Van deze ‘Marcel Meulenberg’ komt als losse uitgave een klein bundeltje met gedichten mee met de roman.

A.H.J. Dautzenberg, Extra tijd
233 pagina’s
Atlas Contact, 2012

[x]opgenomen in het dossier: