Arman & Ilva: De perfecte kringloop ~ Lo Hartog van Banda - Thé Tjong-Khing

► door: A.IJ. van den Berg

De strip Arman & Ilva stond tot 1977 in de krant die mijn ouders lazen, toen ik daar nog te klein voor was. Daarom zijn er indertijd nooit meer dan impressies van blijven hangen.

Mijn echte kennismaking met de verhalen kwam dus pas decennia later, via het nostalgiecircuit — want vroeger is een dagmijn geworden voor ondernemers, die weten dat nogal wat publiek best wil betalen voor een korte terugkeer naar hun jeugd.

De hele reeks Arma & Ilva is daarom de afgelopen jaren opnieuw uitgebracht door de Bredase uitgever Sherpa. Die de relatief hoge prijs van deze albums verantwoordt door aan elk boek iets extra’s toe te voegen — zoals schetsen en een terugblik op de totstandkoming van het verhaal.

En het is ook om deze extra’s dat ik nog eens over de serie wil schrijven. Want de strip zelf viel me niet bijzonder mee.

De verhalen zijn namelijk nogal traag, en lang uitgeserveerd. Ofwel, er gebeurt niet vreselijk veel in éen zo’n aflevering.

Bovendien zijn die Arman en Ilva geen vrolijk of dynamisch duo superhelden. Arman komt zelfs amper voor in de verhalen. Die lijkt enkel te zijn bedacht om een excuus te hebben om overal naartoe te moeten. De man doet namelijk iets technisch, in het onderhoud.

Ilva is intrigerender, en speelt vaker een rol van enige betekenis. Maar ook zij blijft meestal eerder toeschouwer dan dat ze actief participeert. Het echte verhaal in zo’n boek kan zich makkelijk buiten het duo om spelen. Hen overkomt vooral van alles eerst.

Voor een SF-strip zit er bovendien wel erg weinig ‘Science’ in — het gaat vooral om de ‘Fiction’. Dit had onder meer te maken met de beperkingen bij Thé Tjong-Khing, die wist niet zo goed ruimteschepen te kunnen tekenen.

In De perfecte kringloop belanden Arman & Ilva in een desolate en halfverwoeste Bijlmermeer-achtige omgeving. Die Amsterdamse hoogbouwwijk was ook een directe inspiratiebron, zo blijkt uit de toelichting achterin.

Aldaar staat een flat waarin een sekte huist, die er onderling nogal totalitaire praktijken op na houdt. Zo worden kinderen na hun geboorte direct bij hun moeder weggehaald.

Contact met de buitenwereld is er niet. Bewust. Wat Arman dan wel even zal herstellen, door aan de centrale computer te gaan werken.

Blijkt deze sekte ook nog de rat te vereren — en dissidenten in een rattenput te gooien. Alleen ken ik mijn Maarten ’t Hart, en is me bekend dat ratten nogal geprovoceerd moeten worden, willen die zoiets griezeligs doen als een mens aanvreten. Uit henzelf gebeurt dat niet. Dus heeft dit griezelelement in boeken en films voor mij nooit goed gewerkt.

Probleem met dit verhaal was voor mij ook dat ik als lezer zat te wachten tot Arman & Ilva eindelijk eens iets zouden doen. Dat liet lang op zich wachten. En toen stelde het nog niet veel voor.

Handelen ging hen niet goed af. Wat op zich een behoorlijk realistisch gegeven is. Alleen nu net niet in een spannend bedoelde strip.

[ is vervolgd ]

Lo Hartog van Banda – Thé Tjong-Khing
Arman & Ilva: De perfecte kringloop
80 pagina’s
Sherpa 2006, oorspronkelijk 1972

[x]opgenomen in het dossier: