Arman & Ilva: Het poppenhuis ~ Lo Hartog van Banda - Thé Tjong-Khing

► door: A.IJ. van den Berg

Omdat De perfecte kringloop direct na de recente herpublicatie breed geprezen werd om het verhaal, waren mijn verwachtingen over dat album veel te hooggespannen. Dus moest het wel tegenvallen. Gelukkig daarom dat Thé Tjong-Kingh wel nog een boeiende toelichting gaf achterin het boek.

Daaruit bleek onder meer hoe weinig er nodig was om de basis van zo’n stripverhaal te vinden. Met een beetje Bijlmermeer en een snuifje Oost-Duitsland waren de makers al een heel eind op streek, en kon het variëren beginnen.

En Thé Tjong-Kingh vertelde ook waar hij zijn inspiratie vandaan haalde voor de tekeningen. Daarbij bleek film een nogal vanzelfsprekende bron te zijn — het uiterlijk van personages werd zelfs niet zelden gebaseerd op acteurs of actrices.

In de toelichting op De perfecte kringloop klaagt Thé Tjong-Kingh dan wel dat de strenge deadlines van de krantenpublicatie voor de strip hem te vaak tot compromissen dwongen — waardoor hij nu met een dubbel gevoel terugkijkt naar dat werk. Nooit was er genoeg tijd om het echt helemaal goed te doen.

Toch waren het wel zijn tekeningen die me aanzetten om meer dan éen album te willen lezen.

Want zo’n verhaal als Het poppenhuis is te weinig bijzonder om daar nog van te kunnen genieten. Ja, er is een poppenhuis. En met de poppen daarin wordt enige voodoo verricht. Waarom en hoezo vergt al meer uitleg dan gegeven wordt.

Grappig aan het interview met Thé Tjong-Kingh achterin Het poppenhuis is dat hij dan, in 2005, toch ineens de vrijheid zag die het maken van strips bracht.

Daarna werd hij illustrator, en moest hij andermans woorden van een toelichting in beeld voorzien.

Maar in die strips had hij van alles zelf in zijn macht gehad; zoals de timing van het verhaal, en de framing van de actie.

Strips maken, kost alleen wel gruwelijk veel tijd.

Arman & Ilva zetten mij nu vooral aan tot gedachten over de krantenstrips in Nederland. Waarbij een vraag was aan welke wetten die moesten voldoen bijvoorbeeld. Wat er in kon, en wat juist niet; omdat ook kleine kinderen, zoals ik indertijd, zo’n strip onder ogen konden krijgen.

Schaars geklede vrouwen tekenen was in elk geval geen probleem voor de krant, begin jaren zeventig.

Komt daar met Arman & Ilva bij dat ook deze strip uit de Toonder Studio’s stamde. Waarover ik enerzijds blij mag zijn dat er éen iemand is geweest die groot heeft durven denken over de aanpak van het beeldverhaal. Maar waaraan achteraf toch ook kleeft dat vele strips die aan een krant verkocht werden variaties waren binnen een heel beperkt thema.

Lo Hartog van Banda – Thé Tjong-Khing
Arman & Ilva: Het poppenhuis
80 pagina’s
Sherpa 2008, oorspronkelijk 1970-1971

[x]opgenomen in het dossier: