Mind of the Market ~ Michael Shermer
Veel boeken recyclen. De meeste waarschijnlijk. Misschien ook bieden boeken wel de oudste vorm van recycling die er bestaat.
Mede daardoor kunnen antropologen vervolgens constateren dat er slechts een beperkt tal oerverhalen is, die telkens opnieuw verteld worden; zij het in een net wat andere vorm. Aangepast aan het moment. Geschikt gemaakt voor het verwachte publiek.
En voor de veellezer, die ik soms ben, leidt het met regelmaat af dat auteurs van populair-wetenschappelijke non-fictie allemaal krekt dezelfde onderzoekjes aanhalen in hun betoog.
Ofwel, puur inhoudelijk had The Mind of the Market van beroeps-scepticus Michael Shermer mij nauwelijks iets nieuws te bieden. Ik had al meer dan eens nagedacht over wat andere wetenschappen dan de economie ons aan economische inzichten opleveren. De alternatieve kennis waarop hij deze uitgave baseert, had ik gauw eens zelf tot mij genomen, bijvoorbeeld via het werk over mensapen van Frans de Waal.
Bovendien is zelfs onder economen al even duidelijk dat hun idee van de koel calculerende consument domweg niet klopt. De Nobelprijzen voor economie gaan inmiddels bijvoorbeeld met regelmaat naar gedragswetenschappers, die helemaal niet in het vakgebied actief hoeven te zijn.
Toch komt in algemene boeken over economie dat ‘Prisoner’s dilemma’ altijd weer terug. Dat is een wet. Dus sla ik de passages daaraan gewijd doorgaans over. Hoe interessant ook als model, dat dilemma blijft een versimpelde samenvatting van de werkelijkheid.
Dat ik The Mind of the Market toch uit las, had slechts éen duidelijke reden. Niet hoe Shermer zijn informatie presenteerde was boeiend, maar wat hij daar uit eigen ervaring aan toevoegde.
Ik bleek domweg erg nieuwsgierig te zijn naar Michael Shermer als mens. Wat dan komt omdat hij ooit een lange-afstandsfietser was, die in 1982 de Race Across AMerica (RAAM) mede zou opzetten.
De auteur zal ook altijd verder leven als naamgever van een merkwaardige fietsblessure: Shermer’s Neck. Dat is een kwaal die fietsers na een paar dagen kan treffen en het hen door vermoeidheid dan onmogelijk maakt hun hoofd nog op te tillen. De nekspieren hebben het dan domweg begeven door overbelasting.
En in The Mind of the Market leidt Michael Shermer menig hoofdstukje in met anekdotes over het organiseren van die RAAM; want de praktijk blijft nu eenmaal zo vaak een goede leerschool voor het leven. Wat dan bijvoorbeeld inzichtelijk maakte dat als je eenmaal regels opstelt voor zo’n race, dat er bij een volgende editie altijd weer meer zullen zijn geworden.
Dus las ik dit boek vooral om die verhalen.
Al blijft de waarschuwing uit de inleiding van het boek nuttig. Want Michael Shermer heeft zich als professioneel twijfelaar met tal van omstreden onderwerpen bezighouden. Holocaust-ontkenning, de opwarming van de aarde, en zelfs God en religie. En toch is volgens hem economie emotioneel het meest geladen onderwerp.
Want wie economie goed wil bestuderen, kijkt daarbij naar menselijk handelen. En een wetenschapper hoort dit zo objectief als mogelijk te doen, en daarbij de moeite nemen om die handelingen niet te ridiculiseren, bejammeren, of honen.
The Mind of the Market is een economieboek met de these dat nogal wat economen aannames hebben die helemaal zo niet hoeven te bestaan — en die daarmee vooroordelen zijn derhalve. Gezien mijn constatering van lang terug al dat nogal wat economen opvallend vaak politiek gekleurde wensdromen laten zien in hun onderzoek is deze uitgave er dus eentje van het goede soort.
RSS feeds