Correct ~ Herman Vuijsje

► door: A.IJ. van den Berg

Lees ik eindelijk een goed boek over de gevoeligheden in Nederland, en welke rampen dit politiek correcte denken als gevolg heeft, zijn er na afloop toch meer vragen bijgekomen dan beantwoord, voor mij. De conclusie dat er een verstikkend consensusdenken is hier, ligt ook voor de hand. Daarover wil ik derhalve weten: in hoeverre is dat dan typisch Nederlands? En waarom dan wel?

Herman Vuijsje beschrijft in Correct dat de wens tot consensus in de politiek hier te lande steeds tot een verstikkend conformisme leidt. Alle inspraak, vergaderen, en onderhandelen maakt alleen maar dat overal de scherpe kantjes afgaan. Tegenwerpingen worden ondergeschoffeld, kritische geluiden gesmoord. En door dit mechanisme kunnen de instituties zich almaar versterken, terwijl diegenen zonder organisatie of met een zwakke vertegenwoordiging stelselmatig genegeerd worden.

Dat heeft merkwaardige gevolgen.

Totem en taboe werden volgens Vuijsje onder meer de privacybescherming, die zo ver is doorgeschoten dat bijvoorbeeld een duidelijk agressieve en geesteszieke man zo lang vrij bleef rondlopen dat hij een buurmeisje doodde. Alleen omdat hij zelf nooit aangaf problemen te hebben, mocht het grote tal beschikbare hulpverleners niet in zijn leefsituatie ingrijpen, volgens hun rigide regels.

Een tweede heilig huisje werd de etniciteit; vaak reden voor overheden om niets te doen uit angst te discrimineren. Ook al zijn er bovenmatig veel Turken in de drugshandel actief, en Marokkaanse jongensbendes. Of som alle problemen in de grote steden maar op.

Weer een ander punt is hoe het misbruik van de sociale voorzieningen kon ontstaan, zoals de vrij massale uitkeringsfraude. Die bloeide mede op omdat controle taboe was vanwege die privacybescherming weer. Maar ook is het WAO-stelsel willens en wetens om zeep gehelpen door de bedrijfsverenigingen en de werkgevers. Die wisten zich geconfronteerd met een onmogelijke arbeidsbescherming en vonden in de WAO toch een slimme uitweg om mensen te kunnen lozen.

Nee, socioloog en journalist Vuijsje weet heel goed de problemen te signaleren, en ook een deel van de oorzaken daarachter te benoemen. Maar het verhaal is daarmee niet compleet, lijkt me.

Vrees ik.