Waar die andere God woont ~ J. Rentes de Carvalho

► door: A.IJ. van den Berg

De Portugees J. Rentes de Carvalho belandde in de jaren vijftig als diplomaat in Nederland, kreeg ruzie met zijn chef, en werd ontslagen. Waarom hij toen hier bleef en carrière probeerde te maken, blijft wat onduidelijk in dit boek. Wel wordt helder wat hij sindsdien over de Nederlanders en de typerende eigenschappen van hun samenleving dacht.

Daarbij speelt mee dat Rentes de Carvalho de snelle welvaartsgroei en de daarop volgende mentaliteitsverandering in de jaren zestig en zeventig meemaakte. Hij heeft de spruitjeslucht nog geroken; hij is nog kostganger bij een ergerlijk bekrompen hospita geweest.

Aardig aan zo’n boek als dit is natuurlijk dat het gelezen kan worden alsof het alleen over al die andere mensen in het land gaat. Het is niet moeilijk het met Rentes de Carvalho’s constateringen eens te zijn. Nagedacht over de betekenis van zijn ideeën heb ik evenwel niet.

Het boek las alleen wel duidelijk als een vertaling uit een taal waarin op een andere manier geformuleerd wordt. Ik ergerde me daardoor soms wat aan de omhaal van woorden die de vertalers nodig hebben om recht te doen aan het originele Portugees.

Die ergernis zal ook wel typisch Nederlands zijn.