Wereld Volgens ~ Maarten van Rossem

► door: A.IJ. van den Berg

Schreef ik vorig jaar een wat teleurgestelde recensie over een verzamelbundel van de historicus Van Rossem, met dit boek wist hij die negatieve herinnering in éen keer uit.

Aardigste verhaal uit deze bundel vond ik zijn persoonlijke leesgeschiedenis, van de boeken die hem voorgelezen werden tot de werken die hem inspireerden bij de studie geschiedenis. Dan maakt het niet uit dat mijn voorkeuren misschien anders zijn. Als iemand met enthousiasme over zijn leesliefdes vertelt, worden die boeken ook mooi. Zelfs al zijn ze lelijk.

Zo heb ik aardig de schurft aan alle gehobbit, maar dit citaat over de kwaliteiten van die boeken is heerlijk:

Literair geschoolden vonden het [The Lord of the Rings] een vreselijk, kleinburgerlijk en aartsconversatief kaboutersprookje. Dat is wel enigszins te begrijpen. Ironie en cynisme, die wezenlijke bestanddelen van het literaire modernisme, ontbreken volkomen. Op een enkele uitzondering na komen er geen levensechte vrouwenfiguren in The Lord of the Rings voor. Wellicht bij gebrek daaraan wordt er ook niet levensecht geneukt op weg naar Mount Doom, en dat is voor de moderne literatuurliefhebber een vrijwel onoverkomelijk gemis. [137]

Verder staat er nog een lang relativerend stuk in dit boek over waarom Nederland zo prettig is om in te leven, ondanks alle gezanik van het moment. En ook doet Van Rossem aan ‘Geschiedenis in het groot’, door even beknopt de ontwikkelingen sinds de oerknal tot deze eeuw te schetsen.

Hoewel dat laatste stuk niet heel opmerkelijk is, blijkt daar toch wel uit dat ik liever lange verhalen van Van Rossem lees, dan korte. Want, hoewel er ook vele columns in deze bundel staan, zijn die alleen bijzonder door de aangename relativering die de schrijver telkens aanbrengt. Tegelijkertijd reageert hij daarmee wel op nieuws dat al te veel aandacht kreeg, en doet hij in wezen mee aan de hype.

Toch: alleen om zijn toon kan ik hem al zeer waarderen. Iemand die een column over het sterven van paus Johannes Paulus ii zo begint, lees ik graag:

Het overlijden van de paus op 2 april 2005 gaf de nieuwsvoorziening op de televisie weer eens alle gelegenheid haar ingrijpende defecten te etaleren. Daar was in eerste plaats de potsierlijke overdaad van het nieuws uit Rome. [96]

Enfin.