Zakenkabinet Fortuyn ~ Prof. Dr. Wilhelmus S.P. Fortuyn
Maarten van Rossem noemde deze week op televisie nog Pim Fortuyn ‘de grootste laaienlichter van de afgelopen twintig jaar’. Dat was een vrij onnozel dieptepunt, in de toch al schier eindeloze reeks populistische en kromme afspraken van deze mediapersoonlijkheid; die vroeger historicus schijnt te zijn geweest, verbonden aan een universiteit.
Van die afgelopen twintig jaar was Fortuyn er liefst twaalf dood. Terwijl er juist in deze periode enkel ladenlichters actief leken te zijn in de economie; die gezamenlijk miljarden aan gemeenschapsgeld hebben opgesoupeerd, en hele continenten in een economische crisis hebben gestort.
Ik ben erg benieuwd naar steekhoudend bewijs van hoe een ietwat megalomane man die even dacht minster-president van Nederland te zullen worden, maar vermoord is voor het zo ver kwam, een grotere oplichter zou zijn dan wie in de top van de financiële sector ook.
Is er bijvoorbeeld ook de heer Balkenende nog, een gepromoveerd rechtgeleerde nota bene, die zo zeker wist dat de inval in een autonoom land geen oorlogsmisdaad zou zijn. Kan ik nog wel tien schanddaden meer bedenken van werkelijk ingrijpend bedrog van de boven ons gestelden.
Enfin, Van Rossem heeft nog eens een soort van onderzoek gedaan naar de opkomst van Pim Fortuyn, en daar een door zijn simplisme tamelijk beroerd boekje over geschreven. Dat pamflet deugde alleen al niet om het een voor mij vrij fundamentele vraag negeert.
Want Fortuyn is niet zo interessant, op de keper beschouwd. Terwijl de hevige reacties op deze man dat wel zijn. Waarom toch riep hij zulke heftige emoties op?
Ik kan de stelselmatige demonisering van Pim Fortuyn — die uiteindelijk de moord op hem opriep — alleen verklaren door de Nederlandse politiek van dat moment te zien als een ‘closed shop’; als een wereldje van ons-kent-ons; als een systeem in evenwicht dat zich ineens bedreigd wist door een veel te populair wordende buitenstaander met net wat andere ideeën. Waarop zowel de zittende politici als de tegen de macht aanschurkende journalisten in hem ineens de vijand zagen; die hun lekkere leventje kwam bedreigen. Waarop eendrachtig een heftig reagerend immuunsysteem actief werd.
Die reactie was werkelijk bizar — en zou ik weleens beter onderzocht zien willen worden. Maar omdat zovelen heftig in het koor meebrulden dat Fortuyn gekruisigd worden moest, is de kans nihil dat dezulken nog eens objectief naar hun waan van indertijd zullen kijken.
Eerder moest ik al eens constateren eigenlijk geen opmerkelijke ideeën verwoord te zien worden in Fortuyn’s columns. En de bundel Het zakenkabinet Fortuyn bevestigde dit beeld. Hij wilde dat wat zaken anders aangepakt werden, omdat hij dit en dat probleem signaleerde. Ja, en?
Niet dat Pim Fortuyn hiermee voor mij ineens een persoonlijke held wordt. Mijn stem had hij nooit gekregen. En een begenadigd auteur was hij niet. De stijlbloempjes tieren welig in zijn teksten. Van veel problemen die hij benoemde, valt bovendien op dat die twintig jaar later niet zijn opgelost. De jongere generaties hoeven nog altijd niet op een pensioen te rekenen later; zelfs al betalen ze nu wel de AOW van de oudjes op dit moment. Daar had ook Fortuyn niets aan kunnen veranderen, ware hij blijven leven. Ook al vanwege die ladenlichters en het geldgebrek dat zij veroorzaakten, u weet wel, die lui uit de financiële sector waarvan niemand ooit ergens voor is gestraft.
Het zakenkabinet Fortuyn is als boek overigens hoogstens aardig om de twijfel die het toont van de auteur. In de column die zijn naam aan het hele boek gaf, verwoordde hij hoe enkele zaken anders moesten in Nederland. Er was hier een Thatcher nodig, die opruiming kwam houden, bijvoorbeeld om de macht van de vakbonden in te perken; want wie vertegenwoordigden die vakbonden nu nog?
En Fortuyn wilde wel die Thatcher zijn. Alleen zou hij deze ambitie pas jaren later gestalte durven te geven. Want op dat moment schrok hij voor die stap nog terug.
Prof. Dr. Wilhelmus S.P. Fortuyn, Het zakenkabinet Fortuyn
208 pagina’s
A.W. Bruna, 1994
© Boeklog 2005-2019. Alle rechten voorbehouden
3 commentaren
boeklog.info op 3 mei 2014 @ 11:53:58
Niemand regeert in zijn eentje in Nederland. En al doen de politieke partijen hier tijdens de verkiezingscampagnes heel vervelend net alsof ze eenmaal aan de macht voortaan alles gaan doen. Dat is nimmer het geval. Dat is bovendien paternalistisch kleinerend tegenover elke geïnformeerde kiezer.
Voor wie kijkt naar wat politici doen — wat ze zeggen, kan beter genegeerd worden.
Dit is al eeuwen zo. Op boeklog is met regelmaat de constatering getrokken dat Nederland een land van regenten is; waarvan de politieke kleur er betrekkelijk weinig toe doet.
Maar u wilt dus dat ik in de paniekzaaierij van toen blijf geloven, en voortaan moet gaan denken dat éen enkele man eeuwen aan politiek en overheidscultuur hier eigenhandig even zou kunnen veranderen?
Mijnheer, u toont zich rijkelijk naïef.
Hans Valk op 4 mei 2014 @ 21:41:16
Wat ik zo vreemd vind is het volgende:
Je vertolkt precies de grieven tegen de Nederlandse politiek die het voedsel waren voor Fortuyns opkomst. Populistisch praatjes die het failliet van de democratie trachten aan te tonen.
Anderzijds is voor jou een omslag naar een autocratisch regime, dat niet meer praat maar vooral doet, volledig ondenkbaar.
Het punt is dat er veel mensen zijn zoals jij. Alleen lezen ze meestal wat minder boeken en zijn ze makkelijker beinvloedbaar.
Wat Fortuyn en Wilders hebben laten zien, is dat er in Nederland een markt voor sterke mannen en voor een autocratische regeerstijl.
Waarom de markt zo gegroeid is, is een aparte discussie waard. Voorlopig volsta ik met de conclusie dat alleen al het bestaan van die markt het wegzetten van Fortuyn als een onbelangrijk verschijnsel tot een onnozele conclusie maakt.
RSS feeds
Hans Valk op 3 mei 2014 @ 11:30:41
Je kunt Van Rossum nu wel onnozelheid verwijten, maar de manier waarop je zelf naar Fortuyn kijkt is minstens even onnozel.
Je blaast de zogenaamde demonisering nogal op, maar feit is dat er best reden was om te vrezen voor een Nederlandse samenleving met Fortuyn als Minister-President.
Ik denk dat Fortuyn ongelofelijk veel schade had kunnen aanrichten en zelf een puinhoop zou hebben achtergelaten, als hij zijn denkbeelden had kunnen doorvoeren. Zijn ideeën schoten alle kanten op, van een samenleving a la de jaren vijftig met de vrouw achter het aanrecht, tot een maatschappij waarbij de macht volledig ligt bij de captains of industry. Het vervelendste is dat die combinatie best voorstelbaar is. We gaan dan echter wèl wat verder terug in de tijd dan de jaren vijftig. Je komt ergens in de 19e eeuw uit.
Qua laaienlichters: Fortuyn zelf was niet direct een graaier of een zelfverrijker. Hij hield zich in de jaren ’90 in leven met het schrijven van stukjes in onnozele periodiekjes. Ik herinner me nog een gratis studentenblaadje, dat ik destijs wel eens inkeek. Maar toen zijn politieke ster begon te reizen liet hij zijn campagne financieren door mensen als Vastgoedtycoon Harry Mens en andere laaienlichters uit die sector. Je moet je niet willen voorstellen wat hún rol zou zijn geweest als Fortuyn het Catshuis had gehaald.
Het voldoet niet om Fortuyn weg te zetten als oninteressant en ongevaarlijk en een poging doen de vermeende demoniseerders te demoniseren.
Fortuyn had in 2002 aan de macht kunnen komen. De financiële crisis brak uit in 2008. In die zes jaar had Fortuyn er, met een team gelijkgestemden van enig gewicht, een enorme puinhoop van kunnen maken. Gelukkig hadden zijn vazallen niet zijn messiaanse kwaliteiten.