Moenie kyk nie ~ Henk van Woerden

Eerder wijdde ik al eens twee boeklogjes aan werk van Henk van Woerden. Beide vielen wat zuinig uit. Die boeken streden dan ook tegen de herinnering aan de titels die me juist heel goed bevallen waren. Daaronder was deze, het debuut van de schrijver, dat ik nu toch maar eens herlas.

Moenie kyk nie is een wordingsroman; éen van de honderden die er in de Nederlandse literatuur zijn verschenen. Maar dit boek wijkt op een aantal manieren opvallend af van wat er doorgaans aan jongetjes wordt beschreven hier. Zo speelt het boek zich grotendeels in Zuid-Afrika af, waar het gezin van de jonge hoofdpersoon in de jaren vijftig naar geëmigreerd is, vanuit het Drentse Paterswolde.

Indrukwekkender vind ik nog hoe Van Woerden schreef. Dit hele boek wordt door de ogen van de jonge hoofdpersoon vertelt — of beter door het rechteroog, want links is van glas bij hem. Het hele boek bestaat uit de selectieve waarneming van die jongen, die langzamerhand steeds meer opmerkt. Hij wordt natuurlijk gewoon ouder, maar hij leert ook steeds beter tekenen, en kijken daarbij. Uiteindelijk wordt zijn blik zo scherp dat hij het niet langer verdraagt om in Zuid-Afrika te blijven.

Dus laat Van Woerden eerst van alles weg, terwijl het verhaal daarbij toch heel goed te volgen blijft. Waarna het boek ook in taal almaar rijker wordt.

Dat dit een debuut is, openbaart zich voor mij hoogstens in het laatste hoofdstuk, dat wat overbodig aandoet. Al speelt in mijn waardering ook mee dat hij na Moenie kyk nie een paar nog betere boeken schreef.