Mond vol glas ~ Henk van Woerden

Drie biografieën ineen, zo noemde een recensent dit boek achterop in de blurb. En een betere omschrijving kan ik niet bedenken.

Er is het verhaal van de schrijver, die in 1989 voor het eerst in Zuid-Afrika terugkeerde — het land waar hij twaalf jaar van zijn jeugd heeft doorgebracht; en van waaruit hij met goede redenen vertrok.

Er is de geschiedenis van het land.

En er is de biografie van Demetrios Tsafendas — de man die in 1966 Hendrik Verwoerd met een mes zou vermoorden. Een moord die insloeg als de aanslag op John F. Kennedy in de rest van wereld; al wordt bij ons in de geschiedenisboekjes Verwoerd de vader van de apartheid genoemd.

Het lukte Van Woerden heel goed deze drie biografieën tot een lopend en zelfs spannend verhaal te mengen.

En toch was ik na deze herlezing minder enthousiast over het boek dan na de eerste keer. De vraag werd daarmee waarom.

Ik vrees minder dan eerst overtuigd te zijn door Van Woerden’s verhaal over Demetrios Tsafendas. En dan niet eens omdat hij een vie romancée maakte van diens biografie. Eerder omdat ik het raar vind dat de schrijver alleen wat details invulde die hem blijkbaar goed uitkwamen. Er mistte wat. Tsafendas ging nooit voor mij leven.

Tegelijk was ik volkomen vergeten dat Van Woerden, of in elk geval de hoofdpersoon van het boek, Tsafendas heeft opgezocht in de gevangenis. Die leefde dus nog. En kon daarmee toelichten wat hem bezield had om Verwoerd te willen vermoorden.

Misschien is mijn conclusie over dit boek wel dat de verrassing, van het rechtstreekse contact met Tsafendas, te laat kwam. De aangename onvoorspelbaarheid kwam na te veel elementen die telkens niet onvoorspelbaar genoeg bleken. Zoiets.