Letters of E.B. White ~ E.B. White

Deze verzameling brieven heeft het opmerkelijkste slot dat ik ken van een boek. Dit komt doordat er eerder een versie van verscheen, in 1976, en ook te lezen is hoe die editie ontvangen werd.

White had toen al moeite met zijn zicht, de brieven van na 1976 zijn meestal gedicteerd. Maar wat jaren later zou hij vrij plots dement raken. Daardoor staan in deze bundel ook brieven van zijn kinderen, die beleefd verzoeken van buiten afhouden. Hierbij gaan zij bovendien in op de gezondheidstoestand van hun vader. En daaruit leer ik dan hoezeer White er in zijn geestelijke schemering van genieten kon als hem brieven uit dit boek werden voorgelezen; omdat er dan weer iets van het plezier van toen oplaaide.

Schrijf na zo’n einde nog maar eens iets onaardigs op.

Plezier heb ook ik beleefd aan deze verzameling, al was soms speuren naar brieven waar werkelijk wat in stond. Zo staan er onnoemelijk veel nietszeggende bedankjes in dit boek. Die zijn misschien voor een biograaf aardig, omdat ze bewijzen dat er contact tussen White en andere beroemdheid is geweest, maar leveren verder niets leesbaars op.

Het boeiendst waren nog de brieven uit de beginjaren, ver voor hij bekend werd; toen White op de bonnefooi door de VS reisde. Soms tijdelijk die trip onderbrekend om ergens geld te verdienen als journalist.

Brievenboeken zijn ook maar zelden boeken om aan te schaffen, tenzij ze niets kosten, maar meer om uit de bibliotheek te halen. Vergeet Jeroen Brouwers’ Kroniek — dat is een uitzondering. Goed, Flaubert’s brieven, of de correspondentie tussen Philip Larkin en Kingsley Amis hebben me ook onnoemelijk veel leesplezier gebracht. Die brieven konden op zichzelf staan. Maar meestal zijn verzamelingen als deze alleen aardig om werkelijk alles over iemand te leren kennen.

Dit vraagt een welhaast blinde devotie voor zo’n auteur.

Bij White speelde mee dat zijn eigen leven al dikwijls onderwerp was van zijn essays. In die zin leverde de toelichting op de brieven in dit boek nog wel eens wat informatie op die mij niet bekend was. Maar van de meeste gebeurtenissen had ik al weet.

Nee, deze enorme bundel was vooral aardig, omdat White mij vaak zo sympathiek is. Zijn legendarische afkeer van sociale verplichtingen deel ik, bijvoorbeeld. Na diens dood werd tijdens de rouwdienst over E.B. White gezegd: als hij hier aanwezig had kunnen zijn, dan was hij weggebleven.

Kijk.