Argumenten voor een kritische ethiek ~ L.W. Nauta

► door: A.IJ. van den Berg

Een bundel als deze herinnert me er weer aan waarom ik filosofie doorgaans niet vreselijk boeiend om te lezen vind. Ondanks dat Nauta weinig schrijft waar iets op aan te merken is. Maar ik vind het vrijwel steeds een ontstellend vervelend achterhoedegevecht dat hij voert. Het zet mij geen moment tot denken aan.

Nauta rekent met allerlei apen en beren af, in zijn betogen. Maar mij is dat donquichotterie. Ik heb als simpele lezer dan ook het enorme voordeel een heleboel van wat filosofen geschreven te hebben volkomen te kunnen negeren, omdat ík het onzin vind. Een hoogleraar in de wijsbegeerte moet iets beleefder met de argumenten van mede-filosofen omgaan, al was het maar door zelfs de merkwaardigste argumentaties serieus te nemen.

Het interessantst vind ik Nauta ditmaal als hij, zoals vaker in zijn werk, de pretenties van de filosofie behoorlijk inperkt. En goed, dan gaat het ditmaal over ethiek, en daarmee over normen en waarden. Maar ook daarover schrijft Nauta ware woorden.

Ik beweer alleen, dat het ook theoretisch gezien onmogelijk is ethische uitspraken te doen zonder tegelijk de toekomst van alle mensen in het geding te brengen. Vroeger was dat niet nodig. Zelfs het ‘Gij zult niet doden’ was uitsluitend voor Israëlieten t.o.v. Israëlieten of later alleen voor christenen ten opzichte van medechristenen bestemd. Tegenwoordig is het onontkoombaar, verondersteld tenminste, dat men niet alleen ethisch wil praten, maar ook ethisch wil handelen.

[24]
L.W. Nauta, Argumenten voor een kritische ethiek
122 pagina’s
Van Gennep 1980, oorspronkelijk 1971

[x]