Night In Question ~ Tobias Wolff

► door: A.IJ. van den Berg

Het is onmogelijk om meer dan éen verhaal van Tobias Wolff te lezen per dag. En meestal komt dit omdat éen verhaal ook wel volstaat. Ik weet dan iets kleins en moois geschonken gekregen te hebben. Doorlezen kan alleen maar afbreuk doen aan die goede ervaring.

Tegelijk zijn niet alle verhalen in deze bundel van dat hoge niveau. En dan keert wat normaal voor Wolff spreekt, zich ineens met rente tegen hem.

Er gebeurt doorgaans niet heel veel in zijn verhalen. De meeste zijn tamelijk rechttoe rechtaan, en hebben ook maar éen echte hoofdpersoon — doorgaans een jonge man. Dit personage wordt voor een moreel dilemma gesteld, en de lezer gaat vervolgens mee in diens worsteling met dat probleem.

Mooi is wel dat het einde van de verhalen meestal niet te voorspellen is.

Het gaat voor mij weleens mis, als Wolff niet genoeg in het verhaal lijkt te investeren. Als de substantie van zijn vertelstof wat te los blijft. Of als het lijkt of hij een al te bekend sjabloontje heeft gebruikt voor de ontwikkeling van het verhaal.

Ook dan moet ik er niet meteen een nieuw verhaal na gaan lezen, omdat mijn ergernis dan de beleving kleurt. En dat kan Wolff lang niet altijd hebben. Wat ik niet alleen opvallend vind, maar ook merkwaardig.

Dus, zoals op boeklog waarschijnlijk al tot vervelens toe gemeld, Wolff op zijn best hoort tot mijn lievelingsauteurs. Waarbij het grootste mirakel wel is dat zijn verhalen bijzonder worden door de beleving tijdens het lezen. Soms heeft hij dan nog wel een aardig plotje, soms een bijzondere verwikkeling, maar zijn verhalen kunnen heel goed zonder.

Maar als hij dat hoge niveau niet haalt, is het meteen ook heel matig. Ik wil me er niet aan wagen, maar ik kan me voorstellen dat van zijn boeken in een Nederlandse vertaling nauwelijks iets overblijft. Op het laatste verhaal in deze bundel na misschien. Omdat Wolff in ‘Bullet in the Head’ zo veel meer dan anders experimenteert met de narratie, en ineens gruwelijk geweld brengt, die dan merkwaardig goed te verdragen is, door de haast extatische humor.