In Pharaoh’s Army ~ Tobias Wolff

► door: A.IJ. van den Berg

Eén roman heeft Tobias Wolff tot nu toe geschreven, en twee boeken die nogal op romans lijken, maar volkomen autobiografisch zijn. Er gebeurt namelijk nogal wat in deze beide boeken. En door al die pijnlijke gebeurtenissen keek ik er niet meteen naar uit éen van beide autobiografieën nogmaals te lezen.

Maar Wolff vind ik wel erg goed schrijven…

Dus herlas ik In Pharaoh’s Army — of beter, ik las dit boek voor het eerst in het Engels. En toen viel het met de pijnlijkheid nogal mee. Al blijft dit een boek over de zinloze oorlog van de Amerikanen in Vietnam.

Ditmaal viel me alleen op hoe ver Wolff het goor van zich weghoudt in dit boek. In plaats daarvan is dit veel meer een boek over verveling, en over de bevreemding die elk overvallen zal op een plek waarvan die niet weet wat er eigenlijk te doen.

Wolff werd op zijn achttiende soldaat, zonder te weten waarom. Hij maakte zelfs carrière in het leger en eindigde als luitenant, zonder ooit een goede militair te zijn, of te worden. Bij de groene baretten kwam hij, parachutist werd hij, maar dit boek speelt zich dan weer grotendeels af in een uithoek van Vietnam waar hij de leiding heeft over een batterij artillerie.

Een hoofdstuk gaat merkwaardig zijdelings over het Tet-offensief, waar hij middenin zat.

De meeste hoofdstukken gaan over de stuitende verveling van het soldatenbestaan. Het eten. De handeltjes. Waarbij het een spannende gebeurtenis kan zijn om ergens een kleuren-TV te stelen uit een officiersmess, zodat Bonanza tenminste bekeken kan worden zoals die serie bedoeld was. De afstomping.

Merkwaardig is ook het slot aan dit boek, dat bij Wolff zoals vaker wat overbodig aandoet. Nu wijdde hij het aan zijn terugkeer in het burgerbestaan, na zes jaar soldaat te zijn geweest. Waarbij de ergste schok nog wel was dat hij ineens zelf moest gaan nadenken. Wat maakte dat die hele legertijd op een merkwaardige manier ook als een ontsnapping aanvoelde — een ontsnapping aan zichzelf.

Tobias Wolff, In Pharaoh’s Army
Memories of a Lost War

240 pagina’s
Bloomsbury, 1994

[x]