Solar ~ Ian McEwan

► door: A.IJ. van den Berg

Met de schrijver Ian McEwan ben ik min of meer opgegroeid, zonder dat hij daarbij een lievelingsauteur werd. Maar zijn boeken konden zonder meer meegenomen worden naar huis, en zouden dan enige uren vermaak bieden. En dat is heel wat.

Tot dan zijn roman Amsterdam verscheen, in 1998, en deze dermate veel onwaarschijnlijkheden bevatte, dat het me ineens niet zo veel meer kon schelen als er een nieuwe McEwan verscheen.

Maar met de roman Solar begrijp ik weer waarom ik deze schrijver graag las. De humor is weer terug bijvoorbeeld.

Tegelijk heeft zelfs dit boek nog altijd de gebreken van zijn allereerste boeken. McEwan gebruikt bij tijd en wijle een vrij grotesk schokeffect, iets waardoor hij de bijnaam McAber kreeg, en die effecten zijn vaak net niet helemaal geloofwaardig.

Of, anders verwoord, ik kijk op die momenten altijd uit het boek op, omdat de leesroes verbroken werd. Dat ongeluk bij het plassen? Die dood in dit boek? Het schandaal in de boulevardkranten?

Solar is een roman in drie chronologische delen, waarvan het eerste zich in 2000 afspeelt, en het laatste in 2009. De held van het boek is de Brit Michael Beard. Die wist ooit een stukje aan te schuiven in de puzzel die Einstein al had uitgelegd, en won daarmee de Nobelprijs. Hem is goed duidelijk dat hij verder niets van waarde heeft bedacht.

In dit boek lijkt daar ineens verandering in te kunnen komen.

En daarmee schreef McEwan een roman met een prettige ambivalentie. Enerzijds is duidelijk dat wij, aardbewoners, al te makkelijk met schaarse grondstoffen zijn omgegaan. Dat dit effecten heeft. En dat er daarmee iets veranderen moet.

Anderzijds ontstaat er een nieuwe groep mensen en bedrijven die grof zullen gaan verdienen aan groene energie, en andere maatregelen om anders te leven. Eén zo iemand lijkt die Michael Beard te gaan worden. Deze hufter van een man — die tegelijk nog zo veel minder erg is als enkele wetenschappers die ik persoonlijk mee mocht maken.

Ian McEwan, Solar
285 pagina’s
Vintage 2011, oorspronkelijk 2010

[x]