Bedelaar en andere verhalen ~ Fernando Pessoa
Lezen moet me niet met verplichtingen opzadelen. Alleen kan ik daar niet altijd onderuit.
Om mijn grote liefde voor éen boek van Fernando Pessoa, en dan ook nog een verouderde editie daarvan, kan ik het niet maken om de rest van zijn oeuvre te negeren. Zelfs al levert niets daarvan de beleving op die Het boek der rusteloosheid bracht.
Pessoa [1888 — 1935] heeft zichzelf nu eenmaal in tientallen auteurs opgesplitst, allemaal met een eigen naam, om die heteroniemen dan ook nog allemaal een biografie mee te geven en een eigen manier van schrijven.
Kwamen sommige van de twaalf verhalen in de dit decennium samengestelde bundel, honderd jaar na het schrijven, alleen wel met de mogelijkheid dat Bernardo Soares daar de beoogde auteur van kon zijn geweest. En deze Soares, een hulpboekhouder, is nu net de stem die Het boek der rusteloosheid draagt.
Ik moet ook toegeven, heel soms, een regel of wat, brachten de formuleringen even een vage echo naar hoe Soares zijn redeneringen heeft opgezet in Het boek der rusteloosheid.
De meeste van de opgenomen verhalen zijn namelijk ook betogen, of beter de monologen van een type aan de marge van de samenleving die daarin dan de ruimte neemt om zijn persoonlijke ideeën uit te leggen; als dat al geen hele filosofieën zijn.
Slechts eenmaal is de stem aan het woord die van een vrouw; die daarbij uitlegt waarom ze haar man heeft vermoord.
Toch passeert dit boek zonder iets na te laten. En niet eens omdat nogal wat verhalen nooit afgerond zijn door Pessoa — juist de schetsen van iets kunnen interessanter zijn dan een voltooid eindproduct.
Voor een deel zal dit door de afstand in tijd komen. Er is vrijwel geen fictie van voor 1920 waarin ik zonder meer verdwijnen kan. De stilering en de hele opzet van zulke teksten laten me nooit vergeten dat ik iets aan het lezen ben dat iemand manmoedig bedacht heeft ooit.
Evenmin lukte het de schrijver om enige interesse op te wekken in de door hem bedachte personages. En het wil nogal eens schelen als het lezen de vraag oproept hoe het toch verder zou gaan met iemand in een verhaal.
Als de kennismaking met een schrijver verloopt via iets moois, dan bestaat er als vanzelf goodwill voor alle andere tekst van of over hem vanzelf. Dus is de kans groot dat ik ook een volgende postume uitgave van Fernando Pessoa weer lezen zal. Er zijn nu eenmaal tienduizenden manuscripten, waar nijver orde in wordt aangebracht, door de Pessoa-industrie.
Maar de verwachting ooit nog iets zo overweldigends te lezen te krijgen als Het boek der rusteloosheid me bij eerste kennismaking bracht, die is er al lang niet meer.
Fernando Pessoa, De bedelaar en andere verhalen
Vertaling en voorwoord door Harrie Lemmens
144 pagina’s
De Arbeiderspers, 2013
vertaling van: O Mendigo e Outros Contos, 2012
© Boeklog 2005-2019. Alle rechten voorbehouden
2 commentaren
boeklog.info op 12 februari 2019 @ 15:21:45
Yep. Dank.
RSS feeds
Erik Scheffers op 12 februari 2019 @ 00:21:18
Hoi Arjen, ik denk dat je in het 7e paragraafje het woordje man bent vergeten. Ik neem aan dat ze haar heeft vermoord moet zijn dat ze haar man heeft vermoord. Groetjes, Erik