Dear Undercover Economist ~ Tim Harford

► door: A.IJ. van den Berg

De Financial Times houdt er een opmerkelijke adviescolumn op na. De Lieve Mona van deze krant is namelijk een econoom, die vragen beantwoordt met vondsten uit de economische theorie. En wonderbaarlijk genoeg bieden die ruimte genoeg om nuttige uitspraken over heel het leven te doen.

Tim Harford heeft als econoom van dienst heel wat vragen behandeld in de rubriek ‘Dear Undercover Economist’, en in deze bundel zijn de honderdvijftig beste vragen en antwoorden samengebracht.

Dat levert aan de ene kant een humoristisch en inzichtelijk boek op, terwijl tegelijk het format snel vermoeit. Op vrijwel elke pagina komt weer een nieuw probleem aan de orde, en moet de lezer zich op weer iets heel anders focussen. Dus deed ik wonderbaarlijk lang over dit toch niet heel dikke boek. Met een paar vragen en antwoorden was het quotum voor een dag wel weer vol.

Meest fundamentele nieuwe inzicht dat dit boek me opleverde? Dat was toch de vraag over prijzen in winkels. Ik meende altijd, net als de vragensteller, dat het puur nogal grove psychologie is om prijzen voor producten niet af te ronden, maar te laten eindigen op 95 of 99 cent.

Harford ziet dit anders, en verwijst naar onderzoek dat uitlegt hoe zo’n prijsstelling diefstal door het winkelpersoneel voorkomt. Ronde bedragen zijn makkelijk gepast af te rekenen. Zo’n betaling kan het personeel dus ongemerkt in eigen zak steken. Maar voor vreemde bedragen moet de kassa altijd wel even aangeslagen worden, omdat een koper vast wisselgeld terug wil.

De vragen in dit boek zijn in vijf categorieën onderverdeeld. Het hoofdstuk liefde en dating behandelt onder meer de vraag of vrouwen hun orgasmen moeten faken, of niet. In het hoofdstuk werk, school, en geld vraagt iemand hoe hij het best de miljoenen kan spenderen die in hij in de loterij gewonnen heeft. Familieleven legt uit waarom het voor mannen loont om zittend te plassen, of in elk geval de wc-bril weer omlaag te doen na gedane arbeid. In voedsel, drank en vermaak staan onder meer tips om de wijnsnob af te troeven. En het slothoofdstuk met varia biedt bijvoorbeeld een prachtig antwoord op een Nigeriaanse e-mailscam.

Ergerlijk aan dit boek is wel dat ik nu telkens de neiging voel om iedereen wijsneuzig te gaan lastig vallen met de antwoorden van Harford.