Verre jaren ~ Konstantin Paustovskij

► door: A.IJ. van den Berg

Zes boeken. De persoonlijke herinneringen van Konstantin Paustovski [1892 – 1968] zijn gevat in zes boeken. En alle zes delen verschenen als deeltje privé-domein; zij het niet precies in de juiste volgorde.

En hoewel ik ooit werk van Paustovski gelezen heb, was de autobiografie daar nooit bij. Omdat er aan het lezen van éen deeltje voor mijn gevoel de verplichting kleefde om ze alle zes te lezen; als de eerste kennismaking tenminste uitnodigde tot meer. Terwijl het alleen al inspanning zou kosten die deeltjes überhaupt nog ergens te pakken te krijgen.

Dus ben ik pas aan het karwei begonnen op het moment dat ik alle boeken thuis had.

Dit eerste deel, met de titel Verre jaren , gaat over de jeugd van Konstantin Paustovski, en dan vooral over zijn tijd op het gymnasium in Kiev [in het boek nog als Kijev gespeld]. In die tijd veranderde de status van zijn ouders nogal. Vader nam ontslag uit een goede betrekking bij de Spoorwegen. Er was daarmee binnen korte tijd al geen geld meer. Dit boek begint er zelfs mee dat zijn vader overlijdt.

De omstandigheden dwongen de jonge Paustovski dus vroeg tot zelfstandigheid. Al hielp het gymnasium door hem het lesgeld kwijt te schelden, en hem bijles te laten verzorgen.

En tegelijk gaat dit boek slechts zijdelings over dat proces. Verre jaren is een verzameling losstaande verhalen. Aan de chronologie houdt Paustovski zich daarbij niet altijd. En wat me het meest opviel aan deze episoden, was de lichtheid en de levendige toon; meer nog dan de inhoud van de verhalen.

De autobiografie is dan ook geschreven als een roman; Paustovski was nooit van plan om alles in zijn memoires te behandelen.

Inhoudelijk viel me vooral op wat anders was dan wij nu kennen. De status van de gymnasiast bijvoorbeeld. Zijn uniform. En dat deze zijn opleiding, en daarmee zijn burgerrechten, kon verliezen, als hij ergens dronken wordt aangetroffen.

wordt vervolgd