Goudzand ~ Konstantin Paustovski
Bijboek. Helaas. Goudzand is eerder een verzameling los zand, aan toevallig bewaarde brieven vooral, met slechts een enkele journalistieke tekst daar tussendoor; een allegaartje dat grotendeels onbegrijpelijk zal blijven voor iedereen die de zes boeken met Paustovksi’s Verhaal van een leven niet ook al heeft gelezen.
Iets dat ik overigens ooit wel deed.
Van Oorschot brengt ondertussen dat Verhaal uit in een nieuwe vertaling in zijn Russische bibliotheek, met twee boeken per band. Wat me van een grotere betekenis lijkt.
Dat Verhaal van een leven, waarin vooral die revoluties in Rusland van belang zijn als decor, houdt alleen in chronologie al op als Paustovski [1892 — 1968] pas dertig jaar oud is — al zijn er verwijzingen naar later in de tekst. Daarna leefde hij nog vierenhalf decennium door.
Mooi daarom dat er dus een boek bestaat waarin ook de rest van dat leven aan de orde komt. Of waar Paustovski’s autobiografie nog enige extra toelichting in krijgt.
Zou je zeggen.
Punt voor mij was dat ik indertijd al niet ongeremd heb kunnen genieten van Paustovski’s Verhaal van een leven. Want ik las een auteur die wel heel veel verzweeg in deze boeken. Lege beschrijfkunst tonen deze uitgaven volop, dat zeker. Pagina’s aan holle taalpracht bieden ze. Alleen stond daar ook nogal wat zelfcensuur naast. Er bestaat mede daarom geen enkele lust om deze boeken nog eens te lezen — terwijl ik herlezen normaal het enig ware lezen vind.
Tegelijk is geen auteur die onder een dictatuur leefde te verwijten allereerst aan zijn eigen veiligheid te hebben gedacht, bij het schrijven, of dat hij anderen in zijn omgeving heeft willen beschermen. Die boeken moesten wel kúnnen worden uitgebracht.
Paustovski begon in 1943 met het schrijven van dat Verhaal van een leven. Het laatste deel werd in 1963 voltooid. En een vertaling naar het Engels won al in 1964 in de Verenigde Staten een prestigieuze prijs.
Volgens boeklog verscheen de eerste van de zes delen in 1967 in het Nederlands — al werd daarbij de oorspronkelijk volgorde losgelaten.
Deze veel recentere uitgave, Goudzand, had om mij vooral nut om de ‘Tijdlijn: biografie en oeuvre’ achterin. Normaal geen onderdeel van een boek dat ik met de grootste belangstelling doorneem. Maar enkel daar kwam iets terug van de strijd die er was om dat Verhaal van een leven. Zo werden die boeken eerst als feuilleton gepubliceerd — wat me dan ineens ook pas verklaart waarom Paustovski alles in losse episodes vertelde in de boeken.
Werd er, om de censuur, verder weleens heel het zetsel van een boek vernietigd, zodat het niet gedrukt kon worden.
Biedt ook enkel die ‘Tijdlijn’ nog iets van een toelichting op de dappere dingen die Paustovski deed, en een schrijver onder het Sovjet-bewind niet hoorde te doen. Zoals dat hij openlijk de begrafenis bezocht van de dan in ongenade gevallen collegaschrijver Pasternak.
In Goudzand staan weliswaar enkele brieven aan de opperste Sovjet die Konstantin Paustovski mede ondertekende — zoals éen met de bezorgde constatering dat er weer een Stalin-cultus leek te herleven — in het boek zelf moest zo’n tekst het verder zonder enige toelichting doen. Daarmee maakten de samensteller en de uitgever zich er wel erg makkelijk van af.
Konstatin Paustovski, Goudzand
Verhalen, dagboeken en brieven
samengesteld en vertaald door Wim Hartog
661 pagina’s
G.A. van Oorschot, 2016
[x]opgenomen in het dossier: Verhaal van een leven
© Boeklog 2005-2019. Alle rechten voorbehouden
2 commentaren
boeklog.info op 9 december 2017 @ 20:12:38
Jij bent doelgroep. Dat maakt dit een ander boek.
RSS feeds
Erik Scheffers op 9 december 2017 @ 19:53:39
Hoi Arjen, ik beschouw de zesdelige serie “Verhaal van een leven” van Paustovskij als een van de mooiste series boeken die ik ooit heb gelezen. Ik heb ze twee keer in zijn geheel gelezen en wil ze nog voor een derde keer lezen om ze op mijn blog te kunnen bespreken. Ik ben dus ook benieuwd naar “Goudzand”, dat ik ook wel denk te gaan lezen, ondanks jouw niet al te enthousiaste bespreking. Groetjes, Erik