Nothing to be Frightened of ~ Julian Barnes

► door: A.IJ. van den Berg

Elk zijn is tot niet zijn geschapen. Maar alleen schrijvers gaan er weleens voor zitten om daar dan een heel boek aan te wijden; en dus jaren over na te denken.

Nothing to be Frightened of van Julian Barnes ontpopte zich daarbij vooral als een lange meditatie. Waarbij Barnes dezelfde gegevens later vaak nog eens bekijkt. Waardoor de dood nogal eens langs komt, en de vragen daarmee annex.

Want secularisatie is mooi, maar met de afstand tot het geloof zijn ook de rituelen en gedachten afgeschaft die bij zo’n religie hoorden.

En dat kan een gemis zijn. Om maar iets te noemen.

Dit boek is een niet veel onthullende autobiografie die per se geen autobiografie mag heten van de schrijver. Ook al omdat hij ontdekt dat zijn herinneringen onbetrouwbaar zijn — al valt dat alleen op als anderen dezelfde gebeurtenis hebben meegemaakt.

Samen te vatten is de tekst daarmee nauwelijks of niet. Ja, Barnes beschrijft in dit boek onder meer hoe zijn ouders stierven, en dat de dood daarbij voor hen toch ook als verlossing kwam; omdat de aftakeling hen kwelde.

Maar al dit verklaart dan weer niet waarom Barnes zo veel aandacht geeft aan de dagboeken van de Franse schrijver Jules Renard.

En op het idee na dat ook ik nodig Renard moet herlezen, blijft er nauwelijks iets hangen van dit boek dan een sfeer, en een gevoel goed bediend te zijn. Zo kort al na het te hebben dichtgeslagen.

Want Nothing to be Frightened was een gebeurtenis. Geen letterlijk memorabele gebeurtenis, omdat ik zo weinig feiten onthouden heb, maar toch een wonderlijk boeiend evenement tijdens het lezen. Barnes verveelt geen tel. Bovendien is het boek wonderbaarlijk witty, gezien het onderwerp.

Toegegeven, het is november. Een maand zo donker dat lichte melancholie mag; ook al omdat al het lezen bij kunstlicht gebeurt, en dat naar gelang de stemming te dimmen is. Of niet.

En ik denk dat dit boek veel minder indruk had gemaakt als de zeis niet al naasten weggenomen had.

Julian Barnes, Nothing to be Frightened of
250 pagina’s
Jonathan Cape, 2008

[x]