Vooroordelen, ze zijn onuitroeibaar ~ les 10 uit 10 jaar boeklog

‘Haast alles wat ik belangrijk vind, heb ik mijzelf eigen moeten maken.’ Roger Scruton schreef woorden van deze strekking, in een tekst die eigenlijk ging over het succes van een debatclubje bij hem thuis; dat meer was dan een excuus om samen lekker wijn te gaan drinken.

En automatisch tekende ik die woorden onlangs aan. Omdat ik ze zelf had kunnen schrijven. Zij het dat dan de formulering hopelijk wat minder egocentrisch was geworden. Ik had waarschijnlijk ook de rijkdom willen benadrukken van de huidige cultuur — waarin zo veel informatie en kennis beschikbaar is, en gedeeld wordt, om niet.

Voor wie daar naar op zoek wil gaan, tenminste.

Tegelijk zou ik met zo’n uitspraak ook een standpunt innemen over hoe het onderwijs in Nederland wordt ingericht, bijvoorbeeld. Al heb ik op boeklog vaker geklaagd dat het karakter daarvan mij al gauw te dom industrieel is. Maar in hoeverre is deze klacht nog objectief te noemen, en hoeveel eigenlijk nog altijd puur frustratie omdat ik graag betere herinneringen had aan al die lange uren op school?

Ik hoop dat ik inmiddels toch wat verder ben gekomen in mijn leven.

Boeklog is meer dan die drieduizend subjectieve tekstjes over boeken; dat feuilleton van tien jaar lezen. Want al die boeklogjes tonen tegelijk ook een portret van mij — een niet altijd even vleiend portret, met wratten en al. En een uiterst onvolledig portret.

Oorspronkelijk had ik hier, in dit laatste lesje uit die 10 jaar, wel even zullen samenvatten wat deze website mij over mijzelf heeft geleerd. En dan vooral waar bij mij de vooroordelen bleken te zitten. Want dat ik er vele heb, en dat nogal wat onwrikbaar vastzitten, is wel gebleken.

Voor een deel komen die vooroordelen vanzelfsprekend door mijn achtergrond. Ik ben nu éen keer een blanke hoogopgeleide Nederlander, die onder meer geschiedenis heeft gestudeerd. Alleen geldt toevallig precies hetzelfde ook voor de huidige koning en de minister-president van Nederland — die bovendien leeftijdgenoten zijn. En toch zijn dat heel andere mannen. Niet eens alleen omdat ze zo veel langer over die studie deden.

Zij hebben bijvoorbeeld geen ideeën. Of althans, zij kunnen zich het zeker niet openlijk permitteren om die er op na te houden. En totaal gebrek aan ideeën of niet bij Mark Rutte, de man die dit tekort openbaar maakte, moest later zijn politieke carrière opgeven. Niet Rutte zelf.

En ik heb weliswaar ideeën genoeg, en alle mogelijkheden om die vrij te uiten, maar mij ontbreekt het dan weer aan gezag of aanzien — waar ik overigens niet rouwig om ben.

Het bestaan van boeklog alleen al onderstreept mijn grote vooroordeel dat boeken er toe doen, dat kennis ertoe doet, en dat geen denkend mens ooit mag ophouden om vragen te stellen. Dat ik tien jaar deze website heb bijgehouden, is mede om het gegeven dat ik in het dagelijkse leven domweg te weinig kan met alles wat dat eeuwige lezen me levert.

Mijn aard is het nu eenmaal niet om andere mensen aan te vullen, te corrigeren, of op hun plaats te zetten.

Dus rees al snel het besef, eenmaal ik deze woorden aan het schrijven was, dat een olijke opsomming van al mijn vooroordelen toch betrekkelijk weinig zegt. Omdat nogal wat van die schijnbaar onwrikbare ideeën eerder een reactie zijn op de cultuur van dit moment dan voortkomen uit een vervelende karaktertrek van mij.

En ook nog een portret van de hedendaagse cultuur geven, in de luttele tijd daartoe uitgetrokken, ging me echt niet lukken.

Ik zal daarom voor een andere aanpak kiezen, en proberen om nog eens een alfabetische woordenlijst maken met de frasen en begrippen op deze website waaruit mijn vooroordelen het duidelijkst blijken. Plak ik daar meteen het betreffende citaat uit een boeklogje bij, zodat die lijst ook als een alternatieve index kan gaan dienen. Boeklog is nu eenmaal deels toch al een extern geheugen van mij. Hoe beter daar de weg in te vinden is, hoe liever.

Want ik wou toch al uitzoeken welke boeklogjes ik goed gelukt acht, en die dan als ‘klassiek’ labelen, dus mijzelf eens integraal teruglezen zou al.

Zelfs al gruw ik nu even bij de gedachte.

[x]opgenomen in het dossier: 2005 - 2014, Willem-Alexander