Maakbare man ~ Maxim Februari
Kennis over een heel ander onderwerp zat me wat in de weg bij het thema dat De maakbare man aanroert. Ik heb me ooit behoorlijk verdiept in wat er, beetje bij beetje, bekend werd over de systematische doping van sporters in het Oostblok. Mij boeit nu eenmaal wat er zoal is bedacht om mensen tot nog beter presterende mensen te maken.
Ter meerdere glorie van volk en vaderland werd in communistisch Oost-Europa menige vrouw krachtiger gemaakt met de hulp van hormonen. Opdat zij daarop beter zouden kunnen presteren. Want vrouwen kunnen nu eenmaal altijd mannelijker worden gemaakt dan ze zijn van nature.
Tal van records in de atletiek uit de jaren tachtig staan ook nu nog steeds. Bijna allemaal behaald door Oostblok-dames.
En het ging nogal eens mis met zulke vrouwen, door die hormonen. Bovendien wisten de sporters lang altijd niet dat ze doping toegediend kregen — de kuren begonnen soms ook al op wel heel jonge leeftijd.
Dus is het idee blijven hangen bij mij: dat geknoei met hormonen deugt niet. Terwijl er een nogal principieel verschil bestaat tussen vrouwen die testosteron en andere spierversterkers opgedrongen krijgen, en zij die daar bewust voor kiezen.
Maxim Februari maakte in de herfst van 2012 bekend voortaan verder te leven als man. Daarbij speelde mee dat hij voordien als vrouw al enige maatschappelijke bekendheid had verworven. Dus werd een privé-besluit, over emoties die zeker al speelden sinds de jaren zeventig, ineens ook een publiek gegeven.
Maar neem een besluit, wat voor besluit ook, zelfs als dat over iets veel simpelers gaat, en er wordt al gauw een verklaring geëist.
Waarom moest dat?
Begrijpelijkerwijs zal Maxim Februari weinig plezier hebben gehad in de belangstelling die zijn puur persoonlijke beslissing opriep. Tegelijk zou de tergende nieuwsgierigheid naar strikte privé-zaken blijven bestaan als hij helemaal nergens op in wilde gaan. Dus werd er in NRC- Handelsblad weleens een column gewijd aan het onderwerp. En daarom verscheen De maakbare man — het bot om de opdringerige meute af te houden door iedereen toch wat te kluiven te geven.
Vooraf aan het lezen was me al duidelijk dat dit boek nauwelijks persoonlijke details zou bevatten over de transitie. Ik wist niet wat ik dan wel moest verwachten.
Wat De maakbare man biedt, is allereerst puur algemene informatie; bijvoorbeeld over hoe gender niet samen hoeft te vallen met sexe. Biologie is niet simpel binair, terwijl onze samenleving het liefst wel denkt in het simpele patroon dat er enkel mannen zijn en vrouwen. Elders is dat niet per se zo.
Over welke taal bij dit onderwerp hoort, gaat het onder meer. En Februari treedt het meest in detail bij het onderwerp testosteron — en wat er zoal veranderde toen hij structureel dit hormoon ging gebruiken; overigens ook weer zonder daarbij al te diep op persoonlijke veranderingen in te gaan.
Heel veel nieuws leerde dit boek mij daarmee niet — of het zouden feitjes moeten zijn als dat vrouwen die liever man willen zijn ook ineens kaal kunnen worden na het toedienen van mannelijk hormoon. Kwestie van erfelijkheid.
Punt is waarschijnlijk dat dit boek mij net te generiek van aard bleef, en te weinig specifiek, om niet over éen besluit moeite te blijven houden bij transgenders.
Dat iemand zich ongelukkig voelt in het eigen lichaam, en zeker weet al een leven lang in een verkeerde rol gedwongen te zijn, met alle nare bijbehorende verwachtingen van dien, is allemaal nog wel te bevatten voor een totale buitenstaander. Dus misschien weegt de aloude, ooit kunstmatig aangebrachte scheiding tussen lichaam en geest nogal door voor mij. De stap die ik namelijk niet begrijp, blijft dat het blijkbaar eerst nodig is om een goed functionerend lichaam te gaan verminken, en op de koop toe te nemen dat daar het eeuwig slikken van medicijnen bij hoort, in de hoop daarmee geestelijk wat gezonder te zullen worden.
Enfin, ik snap al evenmin wat iemand in hemelsnaam bezield om te gaan roken. Wat voor rotzooi breng je daarmee wel niet je lichaam in?
Toegegeven, dat onbegrip is er dan weer niet per se als het gaat om sporters die hormonen gaan slikken om beter te worden in hun discipline, of desnoods om er veel gespierder uit te zien in de spiegel. Ook al acht ik het rijkelijk onnozel om steroïden te gebruiken als sport niet je beroep is — profsporters moeten vooral helemaal zelf weten hoe zij zich verzorgen; topsport is uitermate ongezond.
Dus enkel door het verschijnsel van deze kant te bekijken, rijpt er eindelijk iets van benul. De emoties waar transgenders mee kampen, kunnen nog aanmerkelijk dieper en fundamenteler zijn dan de onzekere ijdelheid van slikkende bodybuilders. Zo zeer dat het bijna ongepast wordt zelfs om die twee groepen in één adem te noemen. Dus is het logisch dat zij desnoods dan die middelen willen gebruiken, om wat fout zit te corrigeren. Ongeacht de eventuele bijverschijnselen. Hormoontherapieën bestaan er nu eenmaal.
Alleen kom ik dus pas tot dit inzicht door nu hardop na te denken over wat voor mij mist in De maakbare man. En niet door dit boek.
RSS feeds
Erik Scheffers op 9 februari 2018 @ 02:58:49
Hoi Arjen, mooi stuk met 2 prachtige zinnen:
– Het bot … te geven.
– De stap die ik namelijk niet begrijp … geestelijk wat gezonder te zullen worden.
Mijn complimenten! Groetjes, Erik