Taal als bril ~ August Willemsen

► door: A.IJ. van den Berg

Willemsen is onlangs, eind november 2007, overleden. En vaak bij de dood van een auteur ga ik monsteren wat ik van hem heb, en wat er eventueel nog moet worden aangeschaft. Er zijn niet veel schrijvers die na hun dood in het collectieve geheugen blijven hangen. Binnen een paar jaar zijn de meesten tamelijk onbarmhartig vergeten. Net als hun boeken.

De taal als bril is een essaybundel uit 1987. Toen had ik al wel van hem gehoord door zijn Braziliaanse brieven van een paar jaar daarvoor. Het was in die tijd alleen mijn gewoonte nog niet om essaybundels te kopen. Ik had fictie toen hoger dan non-fictie, en meende dat goed schrijven begon bij het afleveren van een geslaagde roman. Noem dat maar de blindheid van de jeugd.

Dus heb ik dit boek geleend, om te kijken of het de moeite waard was om ergens een eigen exemplaar te bemachtigen.

En mij viel op dat het in zekere zin wat achterhaald is. Een groot gedeelte van deze essaybundel gaat over Fernando Pessoa, want dat was toen nog nodig. Merkwaardig toch dat hij twintig jaar geleden zo onbekend kon zijn.

Schrijvers kunnen dus wel degelijk wederopstaan; al is dat er niet veel gegeven.

Door mijn grote liefde voor éen boek van Pessoa, heb ik me behoorlijk in die auteur verdiept. Willemsen vertelde me daardoor ditmaal niets nieuws.

Interessanter waren daarom zijn essays over het vertalen, over het omvangrijke plagiaat van de dichter Herman van den Bergh, of die over de Braziliaanse literatuur. Al mag niet vergeten worden dat het laatste stuk over de voetballer Garrincha gaat.

Mij viel op dat Willemsen er in deze bundel vooral goed in is om me te enthousiasmeren voor de boeken van anderen. Dat mag een kwaliteit heten, maar niet éen waardoor ik per se moeite ga doen dit boek alsnog te kopen voor mijn bibliotheek.

meer Willemsen op boeklog
meer Willemsen op eamelje.net

August Willemsen, De taal als bril
in twintig stukken

343 pagina’s
De Arbeiderspers, 1987

[x]