Mother Tongue ~ Bill Bryson
Het is weinigen gegeven mij te laten lachen om kale wetenschappelijke feitjes. Bill Bryson lukt dat wel. Daarom durf ik het ook rustig aan om een boek van hem te lezen over de Engelse taal, terwijl me daarin ongetwijfeld vele nuances zullen ontgaan. Een native speaker ben ik niet, en zal ik nooit meer kunnen worden; hoe spijtig dat ook is.
Zo gaan hele stukken in dit boek over de verschillen tussen het Amerikaanse en het Britse Engels. Dit zijn passages die ik grotendeels voor kennisgeving aanneem. Dat de Britten veertig jaar geleden sommige Amerikaanse woorden niet kenden, en dus niet gebruikten, doet er op dit moment niet zo veel meer toe. Voor mij.
Aanmerkelijk nuttiger was het hoofdstuk over uitspraak, en hoe het komt dat de spelling van het Engels zo geweldig kan afwijken van hoe een woord klinkt.
Maar het dankbaarst ben ik toch voor hoofdstukken die op het eerste gezicht te droog en saai voor woorden lijken, en dan toch een diepe humor in zich bergen. Zo legt Bryson in een terzijde uit dat sommige bekende achternamen wel degelijk ooit een betekenis hadden. Kennedy is ‘lillijk hoofd’ in het Gaelic, Campbell staat voor ‘scheve mond’. En ook van hem leer ik pas zien dat dit mechanisme in alle talen zo werkt. Terwijl ik wist dat Tolstoj ‘vet’ betekent, of Cicero ‘wrat op neus’, was dan weer nieuw dat Machiavelli ‘slechte nagels’ betekent.
Ik denk dat boeken als deze vooral nuttig zijn om een naam te geven aan verschijnselen die ik wel had geregistreerd, zonder die zelf te benoemen. Al zal me het langst bijblijven hoe Bryson herhaaldelijk opmerkt hoe gastvrij het Engels telkens woorden uit andere talen opneemt.
Wat wij in het Nederlands uit het Engels overnemen, is zelden het fraaiste dat de taal te bieden heeft; en toch dat lijkt me eerder een sociaal mechanisme dan een taalprobleem.
RSS feeds