Schoonheid ~ Roger Scruton

► door: A.IJ. van den Berg

Dit boek heet over schoonheid te gaan, maar het kernidee is tegelijk, vanzelfsprekend, dat Roger Scruton eerder vindt dat er nogal wat lelijk en verfoeilijk is in onze maatschappij. De conservatieve Britse filosoof beschrijft namelijk veel van wat er nu bestaat op zo’n manier dat het beschimpingen worden.

Bij hem is zelfs het woord pornografie al vies.

Hier tegenover zet Scruton dan wel vier soorten schoonheid. Die allemaal op hun eigen manier van betekenis zijn.

De eerste is menselijke schoonheid, als object van begeerte. Dan is er de schoonheid van de natuur, als object van contemplatie. De alledaagse schoonheid mag niet vergeten worden, als object van praktische rede. En tenslotte is er de artistieke schoonheid, als vorm van betekenis

en object van smaak.

Vervolgens worden twee of meer van deze soorten met elkaar gecombineerd, wat dan nog weer enkele beschouwingen oplevert.

Scruton weigert alleen telkens om te zeggen wat schoonheid ís.

Wel blijft hij wat hangen in het Platoonse ideaal, waarin het schone ook maar meteen het goede is, zo niet het volmaakte. En dat zal.

Ondertussen heb ik aardig wat meer Scruton gelezen, en dit moest voorlopig maar niet meer. Aan Schoonheid bevielen me alleen de passages waarin Scruton met kennis over muziek schreef; al was het maar omdat hij dan ineens enthousiast is, voor de verandering.

Ik zie de boodschap in dit boek te goed; hoe eloquent die ook verpakt werden. En hoewel delen van die boodschap mijn sympathie zeker hebben, leiden zijn boeken me inmiddels wat te veel aan voorspelbaarheid. En een Scruton die helemaal over lelijkheid was gegaan had vast leuker uitgepakt.

Roger Scruton, Schoonheid
240 pagina’s
Nieuw Amsterdam Uitgevers, 2010
vertaling door Frans van Zetten van Beauty 2009

[x]