News from Somewhere ~ Roger Scruton

Door dit boek is me ineens duidelijker waarom Geert Mak van een kneuterig soort nostalgie beschuldigd kan worden. Omdat Mak uiteindelijk een buitenstaander bleef toen hij beschreef dat het boerenleven verdwijnt, en uitlegde hoe dit zijn weerslag heeft op het leven in het Friese dorp Jorwerd.

Roger Scruton volstond het niet een oud boerderijtje te kopen om daarin te wonen. Na enkele jaren nam hij ook een aangrenzend boerenbedrijf over, en betaalde hij uit eigen zak een zaakwaarnemer om de boel daar draaiende te houden. Scruton had het ervoor over daartoe de juwelen van zijn vrouw te verpanden.

Scruton’s conservatieve inslag blijkt in dit boek richting ‘bloed en bodem’ te neigen. Maar, opmerkelijk genoeg werkt dat wel. Juist door de tradities van het landleven te verheerlijken, wordt wel duidelijk wat er al verloren is gegaan, door alle gedwongen schaalvergroting. Door de regels uit dat onzichtbare Brussel. Door de invloed van ideeën over wat dierenliefde is, die vooral afkomstig zijn van stadsmensen die hoogstens een kat of wat hebben.

Dit boek is opgezet in verschillende delen, waarin Scruton achtereenvolgens onder meer het land, de mensen, de dieren, en zijn huis beschrijft. En, zoals eerder opgemerkt, zijn schrijven is daarbij vaak overrompelend mooi. Het vraagt afstand om te begrijpen wat op zijn argumentatie aan te merken zou zijn.

Ik heb op details ook wel wat aan te merken. Scruton vergeet mij wat al te makkelijk hoe geestdodend en klein het plattelandsleven altijd was, voor het normaal werd verder te reizen dan het dorp verderop.

Maar toch.

In de kern laat hij wel zien wat het betekent als mensen niet meer kunnen beslissen over hun eigen leven. Wat het inhoudt als het normale ophoudt normaal te zijn, of zelfs verboden wordt.

Als veranderingen opgelegd worden vanuit abstracte ideeën, bepaald door anderen. Buitenstaanders.

En hoewel hij precies dezelfde teloorgang beschrijft als Geert Mak, is dit boek sterker door Scruton’s engagement. Mak biedt veel meer feiten. Maar hij staat daar wat bij, en treurt. En dat voelt ineens als te week.