Goede stad ~ Geert Mak
Geert Mak’s nieuwste boek is een verzameling mengelwerk; een bundel met essays en toespraken die ik deels al bleek te kennen, omdat de oudste uit het midden van de jaren ’90 dateren. Sommige staan ook gewoon online.
In deze bundel stoft Mak regelmatig wat Amsterdamse geschiedenis af, zoals in meer van zijn boeken. Dat is nooit vervelend om over te lezen, maar mijn diepste belangstelling heeft die invalshoek niet om naar het verleden te kijken. Daarom was ik blij uit deze bundel drie artikelen mee te kunnen nemen over onderwerpen die me nader aan het hart liggen.
Eén daarvan is Mak’s inleiding bij een verzameling Friese volksverhalen; Ype Poortinga’s Ring van licht, in de vertaling naar het Nederlands door Theun de Vries. Daarin verkent hij de vraag waarom er in de streek waar ik nu woon zo veel volksverhalen meer verteld werden dan elders. Al is nog net iets belangrijker dat tegenwoordig beseft wordt dat lang niet alle volksverhalen uit de mondelinge overlevering voortkomen.
Het tweede stuk dat ik met meer dan gemiddelde belangstelling las, was een rede die Mak gaf, een week na de moord op Pim Fortuyn. Vooral omdat het me verbaasde hoe veel rijker zijn analyse over Nederland daarin is, als in het pamflet Gedoemd tot kwetsbaarheid. Omdat dit ook werd geschreven in reactie op een moord, die op Theo van Gogh. Maar waarschijnlijk overspeelde Mak zijn hand daarbij door te willen ageren, in plaats koel te blijven analyseren.
Hoogtepunt van dit boek voor mij was Mak’s geactualiseerde versie van zijn Balie-lezing uit 1995, over welke taboes er in Nederland bestaan. Omdat hij daarin eindelijk een belofte waarmaakt, die werd aangekondigd in zijn boek The Amsterdam Dream. De conclusies die hij trekt over welke waarheden in Nederland altijd maar liever genegeerd worden, zijn spijkerhard. Maar wel heel erg waar. Al ben ik in deze bevooroordeeld. De besprekingen in de rubriek typisch hollands op boeklog gaan over dezelfde vragen als Geert Mak in zijn voordracht stelt.
Mak wordt weleens wat makkelijk weggezet als een gezellig krullebol. Als een wat weke amateur-historicus met een te grote hang naar nostalgie. Maar alleen die ene lezing al, ‘het taboe van de waarheid’, toont duidelijk hoe scherp hij kijken kan. Eindelijk las ik de aanzet tot een zo gewenst vervolg op Hofland’s boek Tegels lichten.
Het punt is ook dat Geert Mak er doorgaans voor kiest zijn waarnemingen te verpakken in persoonlijk vertelde boeken. Daarmee bereikte hij een enorm publiek. Maar hoe veel er ook voor die aanpak te zeggen is, goed om te zien dat deze bundel toont dat hij meer vermag.
RSS feeds