Will the Circle Be Unbroken? ~ Studs Terkel

► door: A.IJ. van den Berg

Elk boek vraagt om een bepaalde stemming om goed ontvangen te worden. Dit is éen van de redenen waarom ik zo veel herlees, en boeken ook dikwijls een tweede kans gun. Ook ik, als lezer, kan mijn dag niet hebben. Natuurlijk bestaan er boeken die de stemming kunnen oproepen die het mogelijk maakt ervan te genieten, maar dat zijn toch de uitzonderingen. Veel vaker weet een schrijver de leesvreugde juist te verpesten.

Het lezen van deze bundel interviews kostte me nogal wat tijd. Dit kwam niet door de aanpak, of de uitvoering, maar simpelweg door het onderwerp.

De dood.

Dit is weer een rijke bundel met soms behoorlijk diepe gesprekken, maar er ontstaat door het thema makkelijk overkill. Bij de professionals valt dat nog wel mee. Doktoren kunnen nuchter over hun vak praten, en begrafenisondernemers net zo goed. Ook in beroepen waar de dood nog weleens ontmoet wordt, als voor politieagenten geldt, of brandweerlieden, is er die professionele afstandelijkheid — waardoor het des te meer indruk maakt als de distantie ineens doorbroken wordt.

Ook staan in dit boek indrukwekkende gesprekken met mensen die weten net ontsnapt te zijn. Een man die de doodstraf had, en patiënten met doorgaans fatale ziektes. Deze interviews zijn goed te lezen, vooral omdat uit die gesprekken vaak de strijdlust overkomt waardoor de mensen hebben overleeft.

Maar er staan ook interviews in deze bundel die het moeilijk maken om verder te lezen zonder pagina’s over te slaan. De gesprekken met nabestaanden, bijvoorbeeld. En ook vond ik, heel oneerbiedig, de toch wel grote nadruk op de effecten van AIDS in dit boek er wat te veel aan.

Die gesprekken maakten me direct niet meer ontvankelijk voor de humor, en milde wijsheid, die er bij een volgende geïnterviewde toch zo maar weer wezen kon. Dan moest ik dit boek weer een dag of wat wegleggen.

Studs Terkel, Will the Circle Be Unbroken?
Reflections
on Death, Rebirth, and
Hunger for a Faith

407 pagina’s
The New Press, 2001

[x]