Eat the Rich ~ P.J. O'Rourke

► door: A.IJ. van den Berg

O’Rourke wilde meer weten over economie, maar kon zich weinig bij het onderwerp voorstellen als hij een leerboek las. Dus volgde hij zijn lessen in de praktijk. Hij bezocht in Eat the Rich telkens een locatie die voor hem het best een economisch principe illustreerde.

Dus vertegenwoordigt Zweden bij hem de goede uitvoering van het staatssocialisme, al is alles er veel te zwaar belast, en Cuba de slechte — omdat alleen de prostitutie er een bloeiende bedrijfstak lijkt.

Het goede kapitalisme bevindt zich op Wall Street, al heeft O’Rourke wel zo zijn twijfels over de inkomens die daar verdiend worden. Tegelijk moeten die mensen al dat geld ook ergens aan uitgeven. En zelfs een veelverdiener, die zijn best doet zo weinig mogelijk als kan daarvan af te dragen, zal al gauw aanzienlijk meer belasting betalen dan welke zedepreker ook.

Albanië toont de slechte kant van het kapitalisme; of wat er met een land gebeurt als er helemaal geen controle is.

Dus zijn de verschillen die O’Rourke wil benadrukken telkens gezocht. Extreem. Tanzania bezoeken om aan de hand van voorbeelden daar uit te leggen wat armoede is, heeft ook iets gemakkelijks. Tegelijk kon ik hem dat allemaal makkelijk vergeven. Door Tanzania te nemen, en de inkomensongelijkheid daar te benoemen, kon hij bijvoorbeeld ook een historische vergelijking trekken. En zo verduidelijken dat economische groei geen zero sum is; de rijkdom van de éen hoeft niet ten koste van de mogelijkheden te gaan van een ander.

Anders was de wereld wel zo arm gebleven als die in de Middeleeuwen was. Ook de VS was ooit een soort Tanzania.

Punt is wel, zo ontdekt O’Rourke in de loop van het boek, dat welvarendheid misschien niet eens zo zeer van politieke kleuring afhangt in een land, maar van de kwaliteit van het recht en het toezicht.

En goed, dan lees ik P.J. O’Rourke niet om van hem te leren hoe economie in elkaar zit. Hij moet van mij gewoon ergens naartoe gaan, en daar rondkijken. En zich verbazen. Dat levert op éen niveau al humor op.

Zijn veel van zijn formuleringen vaak ook nog prachtig.