Bericht uit Hollandia | Schimmen rond de Parula ~ F. Springer

► door: A.IJ. van den Berg

Voordeel van een Verzameld werk is dat er ook vaak uitgaven in worden opgenomen die anders moeilijk te vinden zouden zijn. Nadeel is dat verzamelbanden bijna altijd groot zijn, of dik. Daardoor lezen ze minder prettig dan de oeruitgaven.

En voor het in éen band verzamelde oeuvre van Springer geldt als nadeel ook dat er veel tekst op een pagina is afgedrukt. Al bestaan er nog wel erger voorbeelden van die verkeerde zuinigheid.

Belangstelling had ik eerder nooit voor de eerste twee boeken van F. Springer. Debuten zijn zelden heel interessant. Al zijn er ook auteurs die hun eersteling daarna nooit meer overtreffen.

Bij de drie verhalen in de eersteling Bericht uit Hollandia weegt vooral mee dat deze een wereld tonen die onbekend is hier. Springer grijpt daarin terug op zijn ervaringen als bestuursambtenaar in Nieuw Guinea, en de omstandigheden waarin deze werken moest. Grappig vond ik vooral dat éen element uit zijn latere boeken ook al in dit debuut voorkomt. Eén van de verhalen gaat gedeeltelijk over een opschepper; een nare man met valse trucjes.

En eerlijk gezegd vielen de verhalen me behoorlijk mee. De latere Springer weet wat meer lagen in zijn vertellingen aan te brengen, en werkt dan ook aanzienlijk geraffineerder. Maar koloniaal toezichthoudertje spelen in een ver vreemd land houdt iets absurds en vervreemdends, en dat zag ik zeker terug in Bericht uit Hollandia; hoe weinig afstand Springer ook nog gehad zal hebben tot zijn werkzaamheden daar.

Schimmen rond de Parula zei me daarentegen weinig. Deze vertelling loopt al wat vooruit op de roman De gladde paal van de macht, in de zin dat het verhaal zich afspeelt in een denkbeeldig afgelegen eilandenrijkje, dat pas onafhankelijk is geworden.

Twee zendelingen, man en vrouw, blijven op ‘Bloedzuigereiland’, om daar te kunnen oogsten wat het vroegere koloniale bewind al gezaaid had. De man sterft, onder onopgehelderde omstandigheden. Het boek reconstrueert wat gebeurd zou kunnen zijn. En het biedt veel couleur locale, maar voelde desondanks geen enkel moment echt.

F. Springer, Bericht uit Hollandia
58 pagina’s
© 1962
F. Springer, Schimmen rond de Parula
32 pagina’s
© 1966
in F. Springer, Verzameld werk
1114 pagina’s
Em. Querido’s uitgeverij, 2001

[x]