Kandy ~ F. Springer

► door: A.IJ. van den Berg

Kon de laatste novelle die F. Springer ooit uitbracht me nog verrassen? Nou nee. En gelukkig ook maar. Springer hoort tot die auteurs met telkens een vergelijkbaar verhaal. En toevallig bevalt mij dat verhaal zeer.

Bovendien kleurt de schrijver de vertelling doorgaans in op aangenaam laconieke toon, en prettig veel onverwachte details.

Kandy lijkt me inhoudelijk wel een soort variatie en verdieping te zijn op een thema uit de roman Bandoeng-Bandung, die er enkele jaren voor is verschenen. In dat boek reisde de hoofdpersoon terug naar Indonesië, op een gesponsord reisje, om in zijn geboorteplaats toch het verleden weer te ontmoeten.

In Kandy exploireerde Springer uitdrukkelijk de herinnering aan het verleden verder, om dan vooral te kijken hoe betrouwbaar het geheugen is, decennia later.

Het verhaal van het boek gaat over de repatriëring van Fergus Steyn, toen veertien, na de Tweede Wereldoorlog uit Nederlandsch Indië. In alle verwarring na de tijd in de kampen duurde het soms lang voor gezinnen weer herenigd werden; als dat al kon. Daardoor verbleef Steyn zelfs een tijd op Ceylon, tegenwoordig Sri Lanka, op een Britse legerbasis.

Hij en zijn moeder waren daar niet de enige Nederlanders. De kinderen daar hadden zelfs een geheime club, aangevoerd door het meisje Pinkie.

Steyn wordt na zijn pensionering gevraagd om op een avondje voor publiek persoonlijke herinneringen te vertellen, over zijn emigratie naar Nederland. Daardoor herleeft hij de tijd op Sri Lanka weer, en duikt er ook een trauma op uit die tijd.

De club kinderen had op zeker moment een boog met pijlen. Niemand kon daar iets mee, behalve Steyn. Uitgedaagd door de anderen had hij toen op in het halfdonker op de kont van een brave Singalees geschoten, die hen altijd overmatig goed bediend had, in de mess. Maar was dat schot raak geweest? De bediende was de dag erop niet op zijn werk verschenen. En wat had dit betekent? De vraag was toen nooit beantwoord, omdat de hele groep al snel daarop met een transport richting Bangkok ging.

Steyn doet dan pogingen om met wat krantenadvertenties anderen op te sporen die met hem op Sri Lanka zijn geweest. Niet in het minst ook om te proberen Pinkie terug te vinden.

Dan ook lukt het hem inderdaad om wat gesprekken over dat gedeelde verleden te voeren.

En daar, waar een verhaal gaat schuren aan de sentimentaliteit, vind ik Springer doorgaans erg goed. Zo ook nu. Zelfs al was deze novelle niet zijn allerbeste.

F. Springer, Kandy
96 pagina’s
© 1998
in F. Springer, Verzameld werk
1114 pagina’s
Em. Querido’s uitgeverij, 2001

[x]