Geschiedenis van het lezen [1999] ~ Alberto Manguel

Dit boek las ik in drie sessies, van elk zo’n veertig minuten ’s avonds laat. Met de benen languit op de bank gezeten, temidden van mijn boekenkasten en de vele stapels boeken op de grond. Ik hield er die eerste twee keer in op, omdat het lezen me dan te vermoeiend was geworden.

Het boek is namelijk op inwit glanspapier gedrukt, wat de vele illustraties erin goed laat uitkomen. Maar helaas kaatsen de bladzijden daardoor ook te veel licht terug. Zo kreeg het broodlettertje van de tekst nogal iele pootjes. Dus moest ik de hele tijd te zeer turen naar wat ik las.

Merkwaardig, dat deze editie van Een geschiedenis van het lezen uitvoeringstechnisch gesproken het lezen bemoeilijkt. Jammer ook, gezien de inhoud.

In de tekst droomt Alberto Manguel er overigens van hoe dit boek eruit zou moeten zien. Daarbij rept hij volgens vertaalster Tinke Davids van cremekleurige bladzijden [353]. Niet van witte.

Vergeef me mijn gemopper, maar dit boek gaat nu net telkens over hoe de omstandigheden het leesgenot bepalen.

Naast nog zoveel meer, natuurlijk. Het is een persoonlijke leesgeschiedenis van de Argentijn Manguel die Canadees werd, en netzogoed een cultuurgeschiedenis van het boek en de voorlopers daarvan.

Manguel schrijft overigens dat zijn tekst niet af kan zijn. Daarom zegt hij toe blanco pagina’s over te laten aan het eind, zodat de lezer zelf aantekeningen kan toevoegen. Maar Nederlandse boekvormgevers doen dat nooit, van die blanco pagina’s. Dus ontbreken die in deze versie.

En ja, ik zie ook wel wat echte gebreken. Zo had dat ene hoofdstukje over verboden lezen van mij heel wat langer gemogen. Omdat juist verboden zoveel vertellen over de kracht die aan lezen wordt toegedacht. Mensen gaan daar maar van denken, en dat moet natuurlijk niet.

Net zo had ik Manguel graag gehoord over het merkwaardige fenomeen dat mensen wel hoogaangeschreven boeken kopen, maar die vervolgens nooit lezen. Alleen maar om slimmer te lijken. En nee beste toevallige bezoeker, voor u mij honende e-mails stuurt, als ik boeklog zou willen inzetten om u met mijn belezenheid te overdonderen, zou ik wel andere titels hier bespreken.

Maar wat is dit verder een rijk boek, alleen al omdat Manguel leesbare verhalen schreef én dit tot een naslagwerk heeft weten te maken.