Too Much Happiness ~ Alice Munro

► door: A.IJ. van den Berg

De meest recente verhalenbundel van Alice Munro deed dan toch eens wat ik niet van deze schrijver verwachtte. Er staat een verhaal in het boek dat me verveelde.

Dit is dan het titelverhaal ook nog, de laatst opgenomen en verreweg langste vertelling uit het boek; een slotakkoord dat zeker twee keer meer bladzijden telt dan alle andere verhalen. Alice Munro schrijft daarin over het leven van een bestaand iemand. Sophia Kovalevskaya [1850 – 1891]. Dit was een Russisch wiskundig genie, die ook nog een roman heeft geschreven, en bovendien leefde in een tijd die weinig vriendelijk was voor vrouwen die wat mans waren.

Daarmee is heel goed te begrijpen dat dit levensverhaal Alice Munro intrigeerde, en ze er iets mee wilde doen. En dan is zelfs een vraag waarom dit verhaal me zo tegenstond. Paste het niet in een boek vol fictie? Maakten de ware feiten in dat slotverhaal de ontwikkelingen in de andere verhalen ineens te klein en onbetekenend? Verkende Munro een terrein waar ze beter van was weggebleven, omdat ze ineens niet alleen de wetten van het verhaal hoefde te gehoorzamen, maar ook die van geschiedschrijving? En de wiskunde?

Tot het laatste verhaal stelde Too Much Happiness in elk geval geen tel teleur. Zelfs al experimenteerde Alice Munro ook daarvoor geregeld. Zo is er ineens een verhaal met een mannelijke hoofdpersoon, wat pas in de loop van die vertelling duidelijk wordt, net als dat Munro dan wel heel tergend telkens pas tekenende details geeft op het moment dat dit het plot een heel andere richting kan duwen.

Tegelijk doen de plots in Munro’s verhalen er zelden toe, voor mij. Zo weet een beetje lezer heel goed wat er gebeurt in het verhaal ‘Child’s Play’, en daarom de beide meisjes vervolgens hun hele leven bindt; zonder dat ze elkaar ooit nog spreken. Het gegeven intrigeert dat iets een onuitgesproken band kán smeden; en welke vorm deze relatie dan krijgt. De aanleiding niet.

Plot is maar een van de middelen om een verhaal te schrijven. Munro beheerst alle andere meer dan voortreffelijk.