Hoe schrijf ik een bestseller? ~ Gerrit Jan Zwier
Geen vervelender fictie doorgaans dan die waarin een schrijver de hoofdpersoon is, en het plot vervolgens draait om zijn problemen met het schrijven. Alleen al omdat zo nogal pijnlijk wordt blootgelegd dat zo’n auteur eigenlijk niets te melden heeft — en dat schrijfstijl deze leegte moet verbloemen.
Dus vreesde ik voor de korte roman Hoe schrijf ik een bestseller? van Gerrit Jan Zwier. Die gaat over een schrijver. Bovendien heeft deze auteur nogal wat trekjes met Zwier gemeen. Er is een studie antropologie in het verleden, er ligt dat oeuvre aan reisboeken, er bestaat die liefde voor koude streken.
Maar Hoe schrijf ik een bestseller? is zelfs op het meest oppervlakkige niveau al een heel prettig boek, omdat het satirisch de boekenmarkt van het moment beziet. Waarin zo veel boeken minder verkopen dan voorheen. Waardoor uitgevers plots iets anders gaan verlangen van hun auteurs. Zelfs als deze al tientallen boeken hebben geschreven.
Dit verhaal, waarin dus veel aan werkelijkheid amper vermomd te herkennen valt, is dan bovendien een raam voor een tweede vertelling. Want de schrijver in het boek kiest er inderdaad voor om eens iets heel anders te doen. Hij begint aan een erotische roman; en ook die krijgt de lezer te lezen.
Een autobiografische erotische roman is dat daarbij.
Die overigens geen moment ook maar enige uitgewerkte beschrijvingen bevat van ‘de daad’.
Niet dat het mij daar om te doen was. Ik heb op boeklog vaker gemeld beschrijvingen van sex al enige decennia over te slaan in boeken. Zwier deed wat dit betreft precies het goede, door zijn erotiek in het broeierige te zoeken dat er kan zijn tussen man en vrouw, voordat de kledingstukken uitgaan.
Heeft hij bovendien het probleem gecreëerd om iemand als hijzelf tot hoofdpersoon te maken. En dus een man van tegen de zestig tot erotische held te hebben gepromoveerd — daarmee nogal wat afwijkend van de standaard in het genre. Een man bovendien die geen al te grote macht uitoefent over de vrouwen in zijn leven; als er al niet telkens angst is voor hun onberekenbaarheid.
Dat zal hoogstens een vrij kleine doelgroep opwindend vinden. Maar internet leert dat er niches zijn waarvan ik het bestaan niet eens had kunnen bedenken.
Ik ben zo vrij ook deze keuze als satire te zien — als een bewijs dat auteurs alleen kunnen schrijven zo als ze schrijven; maakt niet welke druk uitgevers op hen uitoefenen. Waarin het bovenal vreemd is dat uitgevers menen dat schrijvers allereerst hun persoonlijkheid moeten uitventen — in boek en media.
Hoe schrijf ik een bestseller? las ik als een vervolg op de indertijd doodgezwegen roman Kampvuren in de dessa. De hoofdpersoon is dezelfde, Aaldert. En hij moddert nog altijd voort in een professie die ooit zo veelbelovend leek, maar waarvan hij nu begrijpt nog net de hoogconjunctuur te hebben meegemaakt — toen alles uitgegeven werd dat naar kwaliteit riekte. Ook zijn niet altijd even goed verkopende werk.
De satire in beide korte romans is dus niet alleen leuk. Daarom. Die toont ook nogal onbarmhartig wat de zorgen zijn van een auteur over waar hij nu eigenlijk mee bezig is.
En als romans dan toch een auteur als hoofdpersoon moeten hebben, dan is Zwier’s invulling van dit thema voor mij de enige die deugt. Omdat de werkelijkheid dan wel verkend is op een manier die er aan toevoegt.
RSS feeds