Collection of Sand ~ Italo Calvino

► door: A.IJ. van den Berg

Het laatste boek dat nog tijdens Calvino’s leven verscheen, leek bij het lezen lang meer op een postume uitgave. Zo’n vergaarbakje. Een bundel snel even op de markt gegooid op een moment dat er reuring is over de schrijver — wat dan de reden ook zijn mag voor de belangstelling.

Tot driekwart van de Collezione di sabbia waren de opgenomen essays me simpelweg iets te veel maakwerk. Netjes uitgevoerde opdrachten, in plaats van unieke scheppingen van een hoogst uniek auteur. Krantenstukken, in plaats van de beloofde essays.

Want juist bij een zo goede schrijver als Italo Calvino is er altijd hoop dat er iets echt nieuws komt.

Waarmee ook weer niet zij gezegd dat Collection of Sand me tegenviel. Zelfs drijvend op routine is Calvino beter dan bijna alles dat bijvoorbeeld op televisie vertoond wordt. Maar hij reageerde nu eenmaal telkens vooral op tentoonstellingen en andere gebeurtenissen, die ergens begin jaren tachtig in Parijs plaatsvonden — zijn woonplaats toen. En deze reactie bestond dan vaak ook nog uit beschrijvingen, of het navertellen van iets dat juist een ander bedacht had.

Zelfs lezen wordt soms een routine die dan alleen wordt volgehouden bij een gebrek aan leuker vermaak.

Maar in het laatste kwart van de bundel staan dan ineens reisimpressies gebundeld. Calvino ging onder meer naar Japan en Iran.

En misschien is het waar dat hij naar nogal vreemde landen trok. Dus dat Calvino wellicht al kon volstaan met het beschrijven van wat hij waarnam. Toch waren het juist deze impressies die voor mij dit boek memorabel maakten.

Hij komt dan tenminste voor in zijn teksten als instantie — waar dat eerder wat lijkt te ontbreken.

Al weegt bij mijn oordeel waarschijnlijk ook mee dat ik zijn Onzichtbare steden al zo lang koester; en ik citaten uit dat boek afweeg tegen o zo vergelijkbare zinnetjes uit zijn reportages in Collezione di sabbia.

In the first days in a new country one makes the effort to establish links between everything one sees. [157]

scheiding

In Japan invisible distances are more powerful than visible ones. [ibidem]

scheiding

Actually it is only by representing the conflict as something happening inside myself that I can have any hope of penetrating the secret, of deciphering it. [158]

Italo Calvino, Collection of Sand
Essays

210 pagina’s
Penguin Modern Classics, 2013
vertaling van Collezione di sabbia, 1984

[x]