Keller ~ Thomas Bernhard
Dezelfde bezwaren die ik bij het eerste deel had, gaan ook op voor het tweede deel uit deze cyclus autobiografische romans. De zinnen die kronkelen voort, en Thomas Bernhard zet overtuigd de herhaling in als middel om te bezweren. Dat werkt maar heel soms voor mij.
Dit boek gaat over de leerjaren van de schrijver in de levensmiddelenhandel van mijnheer Podlaha. Die kelderzaak is gevestigd in een Salzburger achterbuurt, en van achter de toonbank maakt de hoofdpersoon mee hoe de buurtgenoten de oorlog verwerken. Zo zijn de oorlogswonden van de mannen daar het wisselgeld waarmee de huisvrouwen elkaars respect proberen te kopen.
En zie, als Bernhard zulke observaties geeft, werkt zijn taal wel perfect. Maar dit boek bevatte weer te veel mening, en te weinig uitleg. Hij zegt in de kruidenierszaak weer tot leven te zijn gekomen, omdat hij doodging op school. Hij zegt pas de vreugde van het leren te hebben ontdekt toen hij zang- en muzieklessen ging volgen. Maar dat zijn mededelingen, geen conclusies die ik onbewust zelf ook al had kunnen trekken uit het verhaal.
Bijna terloops staat ergens in de laatste pagina’s hoe de hoofdpersoon in de winter kou vatte bij het uitladen van een kar met aardappels. Dat is de directe aanleiding voor de kwaal die daarop zijn leven zal teisteren.
RSS feeds