Hersens een eierzeef ~ D. Hillenius
Dick Hillenius was in 1986 gastschrijver aan de Rijksuniversiteit Groningen. In die functie hield hij drie openbare colleges. Deze zijn gebundeld in dit boek, aangevuld door een interview van hem met de Nobelprijswinnaar Niko Tinbergen, uit 1973.
Hillenius heeft een paar dingen voor. Hij was bioloog, en biologen hebben goed leren kijken. Anders kunnen ze hun vak niet uitoefenen. Hillenius was ook dichter, dus let hij op zijn taal. Maar bovenal aan hem te bewonderen vind ik zijn lenige geest.
Want, eerlijk gezegd, zodra Hillenius mij de biologie gaat uitleggen, vertelt hij me niets opmerkelijks. Dertig, veertig jaar geleden was het zeker baanbrekend en nieuw waar hij zich mee bezighield — al dan niet in navolging van Tinbergen. Maar al die TV-documentaires van het moment, met al hun neukende beestjes op Mozart, hebben bijvoorbeeld kennis over de evolutie tot een gezonken cultuurgoed gemaakt. Iedereen die begrijpt daar inmiddels wel wat basisprincipes van, zonder misschien de vaktermen te weten. Mits natuurlijk niet geslagen met de blindheid des geloofs.
Aardigste lezing vond ik dan ook de tweede uit deze bundel, omdat die voor een deel speculatief is. Hillenius bekend daarin nogal slordig te zijn, en vraagt zich vervolgens af of het mogelijk is dat hij deze kwaliteit overgeorven heeft; en wat dan het evolutionaire nut van slordigheid zou kunnen zijn.
Belangrijkste conclusie uit de derde lezing, is de laatste zin:
De mens leeft constant in omstandigheden die bij andere dieren alleen optreden bij bijzondere gelegenheden: het doorgeven van informatie, voorbereiding voor de paring, voor de trektocht: het grote feest. [83]
Het college dat deels de titel gaf aan het boek gaat er onder meer over hoe de mens waarneemt, door een overvloed aan informatie tot iets hanteerbaars te reduceren; en dus zegt het ook veel over hoe wij in de wereld staan.
RSS feeds