Homegrown Democrat ~ Garrison Keillor

► door: A.IJ. van den Berg

Toen in 2004 duidelijk werd dat George W. Bush grote kans maakte om herkozen te worden als president van de VS, verscheen dit pamflet. Garrison Keillor riep er zijn landgenoten in op om nu eens door de propaganda heen te kijken van de Republikeinse partij. Veel van het goede dat het land zijn onderdanen bood, was tot stand gebracht onder Democraten. En het was die lui van de andere partij al te goed gelukt dit goede te verschralen.

Keillor illustreerde zijn standpunt door rijkelijk uit zijn eigen levensgeschiedenis te putten. Alleen al om die autobiografie naast zijn eigen verhalen te leggen, had dit boek dus nut.

Voor hem was duidelijk dat een samenleving valt of staat met een goed en betaalbaar openbaar onderwijs. Keillor vond het onbegrijpelijk dat dezelfde universitaire opleiding — of eigenlijk een kwalitatief veel betere opleiding — hem indertijd een paar honderd dollar per jaar kostte, waar dit in 2004 eerder iets van veertigduizend dollar was geweest.

Bij alles gaat het hem om redelijkheid, en fatsoen. Om normale menselijke waarden.

Nu ben ik iets cynischer over politici dan Keillor in dit boek, en niet geneigd hen op hun woord te geloven. Ik denk ook niet in sjablonen als helden en boeven, maar maak hoogstens onderscheid tussen schurken en nog iets ergere schurken. De Democraten onder Obama hebben hun bewindspersonen en hoge ambtenaren gerekruteerd uit hetzelfde legertje van lobbyisten, en mensen die banden met het grote geld hebben, als de Republikeinen.

Dus las ik dit boek ook niet om Keillor’s politieke inzichten.

Dit boek is voor mij om een andere reden interessant, naast de autobiografische informatie. Ik vroeg me af of het mogelijk zou zijn een vergelijkbaar Nederlands pamflet te schrijven. Wat dan een strijdschrift tegen het CDA zou moeten opleveren, omdat die partij en de voorgangers daarvan al sinds de vorming van de parlementaire democratie de macht heeft — op de bezettingstijd na, en acht jaren onder Wim Kok. Dit gegeven alleen al is ongezond.

Maar ik moet de aanklacht uitstrekken tot CDA, PvdA, en VVD — en dus het hele Nederlandse politieke klimaat — om een met Keillor vergelijkbaar felle aanklacht te kunnen opstellen. En als denkexercitie is dat toch wel interessant.