Life Among the Lutherans ~ Garrison Keillor

► door: A.IJ. van den Berg

In deze tijden van het teveel heeft het abonnement zijn waarde verloren voor mij. De zekerheid dat er elke week, of elke dag zelfs, iets geleverd wordt thuis, is eerder een last geworden dan een prettig idee.

Terwijl dat ooit toch anders was. Ik had weleens vijf abonnementen op papieren kranten tegelijk — minstens drie was lang normaal.

Maar aan het abonnement kan zo naar de plicht kleven dat er altijd nog eens wat met de inhoud moest. Terwijl je daar op dit moment misschien niet de lust toe voelt.

Garrison Keillor’s verhalen over het leven in fictieve dorpje Lake Wobegon verloren hun waarde wat toen ik ze als podcast kon beluisteren. Tot dan toe kwam ik die verhalen slechts sporadisch tegen. Er moest eens een nieuw boek uitkomen. En dat gebeurde niet ieder jaar.

Elke week een nieuwe aflevering krijgen van dat eeuwigdurende feuilleton bleek me al snel te veel. Dus spaarde ik de podcasts op. Om dan éen twee keer per jaar een hele reeks in een binge te beluisteren.

Ik moest er voor in de stemming zijn. En als de stemming klopte, dan was alles ook goed.

Garrison Keillor stopte deze zomer met zijn radioprogramma A Prairie Home Compagnon — dat met onderbrekingen vanaf 1976 werd uitgezonden — waar de Lake Wobegon-monologen een vast onderdeel in waren. Dus komen er niet meer bij van deze verhalen. En ik besloot dat gegeven te herdenken door weer eens een boek te lezen. Hoewel er ook iets van honderdvijftig podcasts onbeluisterd staan opgeslagen in mijn digitale archief.

Dat boek werd de verzameling Life Among the Lutherans, die geen originele bundel bleek te zijn, want een bloemlezing is met materiaal van 1983 tot het jaar van uitgave. Ik bleek een deel van de inhoud ook al te kennen.

Alleen maakte dit niet uit. De Lake Wobegon-verhalen zijn toch al variaties op een vrij minimaal thema. Ook al gaan ze over de bewoners van een bescheiden plaats waar alle vrouwen sterk zijn, alle mannen er goed uitzien, en alle kinderen bovengemiddeld zijn.

Hun wederwaardigheden zijn straffeloos meermaals te herlezen.

En waar ik op hoopte vooraf aan het lezen, gebeurde. Keillor is een humorist. En humoristen zijn normaliter schrijvers die gauw eens willen scoren ten koste van. Hij niet. Hem lees ik om zijn warmte, bij gebrek aan een beter woord. Om de ontroering die kan optreden als blijkt dat de lach toch ook verhindert dat er een traan valt.

Goed, dan liet de jonge Keillor in zijn onbarmhartige dagen weleens een hele ponton met Lutherse pastoors kapseizen op het meer Wobegon — omdat het idee van een verzameling geestelijken in éen meter vijftig diep water hem zal hebben aangesproken.

De schrijver geeft ook toe aanvankelijk weinig te hebben geweten van wat de Luthersen bezielde. Hij groeide op in een veel strengere geloofgemeenschap, waardoor de Lutherse uitleg van het Christendom iets lichts en frivools had. Terwijl de flegmatieke en introverte Scandinavische afkomst van de meeste gelovigen tegelijk inhield dat het nooit te frivool zou kunnen worden.

En vervolgens kwam hij ze telkens tegen, in de theaters bij de uitzendingen van zijn radioprogramma. En toen bleken het net mensen te zijn.