Affair ~ Hans Koning

► door: A.IJ. van den Berg

The Affair is de roman waarmee Hans Koning debuteerde. In de VS. Bij de prestigieuze uitgever Alfred A. Knopf, die het boek eigenlijk niets vond. Waarbij niet hielp dat het een onverwacht succes werd. Koning nam daarop beledigd afscheid van Knopf, en kreeg daar later toch wel wat spijt van.

The Affair is éen van de opvallendste oorlogromans die ik ooit van een Nederlandse schrijver las. Zelfs al schreef Koning het boek dan in het Engels; en zou hij zich later tot Amerikaan laten naturaliseren. Dit komt doordat die oorlog slechts met nadruk op de achtergrond aanwezig is. Het boek speelt zich namelijk af in Zwitserland. En die keuze scheelt meteen al een hoop standaardgezeur over wrede Nazi’s, en al die andere tot cliché geworden slachtofferpraat uit de Nederlandse oorlogslitteratuur.

Hoofdpersoon is de jonge Nederlandse student Anthoni. Die strandde in Zürich, nadat een poging om uit bezet Nederland naar Engeland te reizen, en daar dienst te nemen, spaak liep in Vichy-Frankrijk. Vechten wil Anthoni nog steeds. Maar hij is voor alles afhankelijk geworden van het plaatselijke puikje van het Nederlandse diplomatencorps. Dat leent hem maandelijks een bedragje om van te leven. Die zal de tocht en de groep organiseren waarmee hij zich eindelijk bij de geallieerde strijdkrachten zou kunnen voegen.

Dus moet Anthoni wachten, en desnoods maar studeren. Zelfs als in juni 1944 de landing in Normandië plaatsvindt.

Als hij korte tijd daarna wordt opgeroepen, is dat slechts om enkele maanden landdienst te doen, bij een Zwitserse boer.

Het is alleen al door de invulling met zulke details, en alle couleur locale, die vaak nieuw was voor mij, dat dit boek al zeer lezenwaardig werd. Speelde daar nog de liefdesaffaire uit de titel bij mee. Die eruit bestaat dat Anthoni een relatie krijgt met een vrijgevochten schilderes. Catherine. Waarbij de trots haar gekregen te hebben, op den duur weleens ingewisseld wordt voor de wrevel dat hij niet de enige man in haar leven is.

Die affaire dampt…

Hans Koning, The Affair
189 pagina’s
Penguin Books 1975, oorspronkelijk 1958

[x]