Petersburg-Cannes Express ~ Hans Koning

► door: A.IJ. van den Berg

Een schrijver kan om dezelfde redenen vervelend worden als die hem ooit goed maakten. Mijn idee om alle romans van Hans Koning in korte tijd te lezen, stuitte op het bezwaar dat hij al snel wat voorspelbaar werd. Goh, alweer kwam er een man in het boek voor met hoge idealen, die zonder geld zat, en daarom voortdurend moest improviseren om zijn doel te bereiken.

En dan is die man telkens wel anders, of de omstandigheden waarin hij leeft, maar dan maakt het plot steeds gebruik van vergelijkbare trucs om de ontwikkeling van het verhaal voort te stuwen. Dat boeit dan niet zo.

Daar kan een lezer op uitgekeken raken.

In The Petersburg-Cannes Express is de man zonder thuisadres ditmaal een socialist, waarvan niemand weet hij wel een echte Rus is. Hij heet Tolcheff. Het jaar is 1900.

Tolcheff moet naar Frankrijk. Daar zit een Russische vrouw in de gevangenis, die dreigt te worden uitgeleverd. In plaats van slechts een jaar gevangenisstraf te moeten doorstaan, zal ze dan veel harder worden gestraft. Rusland wil een voorbeeld stellen, want de vrouw heeft in Cannes wel een Russische rechter neergeschoten; omdat deze haar onschuldige broer naar de werkkampen had gestuurd.

Middel om die uitlevering te voorkomen, is een hoge Russische ambtenaar. Draskovich. Die wordt daartoe onderweg in de trein van Petersburg naar Cannes gegijzeld. Tolcheff krijgt daarbij hulp van schone Anna.

Charmant aan het boek is de knulligheid in de uitvoering van de plannen waarmee Tolcheff en Anna denken hun doelen te verwezenlijken.

Minder boeiend is het verblijf in die trein, dat duurt tot een heel eind over de helft van het boek.

Knap is dan weer de ontknoping. Omdat het verhaal dan een paar keer helemaal van perspectief verandert.

Het was ook dat deze roman in de laatste vijftig pagina’s nog zo veel vaart kreeg, en de schrijver me een paar keer goed wist te verrassen. Anders had ik het hiermee wel voorlopig voor gezien gehouden, met die Hans Koning.

Hans Koning, The Petersburg-Cannes Express
190 pagina’s
Sphere Books 1980, oorspronkelijk 1975

[x]opgenomen in het dossier: