America Made Me ~ Hans Koning
Vond ik de titels An American Romance, uit 1960, en America Made Me al erg op elkaar lijken, bleken beide romans ook nog een zelfde verhaal te vertellen. Tenminste… Het liefdesverhaal in de eerste helft van America Made Me komt tot in detail zo overeen met het boek dat Hans Koning al twintig jaar daarvoor schreef — met een gesettelde vrouw in New York die zich uit verliefdheid ontfermt over een wat losgeslagen man — dat ik autobiografische invloeden begin te vermoeden.
De tweede helft van America Made Me is dan weer volkomen anders, en gekleurd door de tijd en de omstandigheden waarin het geschreven werd.
Ik kon aan het eerder gelezen An American Romance niet zo waarderen dat er geen verhaal was naast de romance, maar deze latere roman biedt die extra lijn wel. Daarmee werd de mannelijke hoofdpersoon ook sympathieker, zelfs al is het nog altijd niet iemand die weet wat hij wil. Alleen waren er in de jaren zestig en zeventig zo veel meer mensen als hij. En er was ook een Amerikaanse regering die wel van alles deed en wilde, en zo allerlei zaken uitspookte waar goed tegen te protesteren viel.
De hoofdpersoon in dit boek drijft zo min of meer naar de georganiseerde anti-Vietnam-beweging toe. En daarmee arrestaties. En vervolgens gevangenisstraf.
Hans Koning was zelf actief tegen deze oorlog, en heeft onder meer de organisatie ‘Resist’ helpen oprichten in Boston, waar ook Noam Chomsky aan gelieerd was. Nogal nadrukkelijk staat achterin dat Koning tot 1981 ‘in een zelf verkozen ballingschap’ in Londen verbleef. Politiek gezien een duidelijk statement. Maar tegelijk nogal merkwaardig, omdat Koning, tot hij in 1978 Amerikaan werd, een Nederlander was, die zo bezien al heel lang naar eigen keuze buiten zijn geboorteland toehield.
Werd dit boek, met zijn wat tobberige hoofdpersoon, en vele tegen het dagboek aanhangende passages, daarmee een geslaagde roman?
Voor mij niet per se, maar ik denk ook dat America Made Me niet mijn vanzelfsprekendheden aanvalt. Zoals ik het boek las, stelt het terloops vragen over hoe sommige zaken in de VS zijn georganiseerd. Of juist niet zijn georganiseerd.
Het ontbrak er nog maar aan, gezien het huidige debat daar, dat Hans Koning het ontbreken van een normale ziektekostenverzekering voor zovelen signaleerde. Bij wijze van spreken.
Telt voor mij ook mee dat Koning twee jaar later een vergelijkbaar probleem, en dezelfde morele keuze waarvoor een individu kan komen te staan, in een veel origineler boek verwerkte. The Kleber Flight was al mijn favoriete roman van deze schrijver, maar wordt dat steeds meer.
RSS feeds