Revolutionary ~ Hans Koningsberger
Koning was een schrijver die slechts éen verhaal te vertellen had. Zo veel is wel duidelijk nu ik het grootste deel van zijn fictie las. En dit verhaal krijgt in de ene roman beter vorm dan in de andere.
The Revolutionary is in die reeks vooral opmerkelijk door het open einde. Gaat onze revolutionair doden, of gebeurt dit niet? En misschien heeft ook het jaar betekenis waarin het boek werd uitgegeven. Veel blijft namelijk ongewis in het verhaal.
De hoofdpersoon heet nooit meer dan A.. Het land of de stad waarin hij woont, krijgt nooit een naam. Al wordt er met francs betaalt, en zijn er herinneringen aan de revolutie van 1848 — alleen was dat in heel Europa een roerig jaar.
Door de verwijzingen naar de dapperheid, vooral van de vrouwen, in Rusland, tijdens de opstanden daar, is de enige zekerheid dat het verhaal zich niet onder Russen afspeelt.
Dus dringt zich onwillekeurig de vergelijking op dat in de VS, waar Koning woonde, er in het jaar van publicatie ook een stevige protestbeweging was, tegen van alles. Daarin zullen ook mannen actief zijn geweest als A., die de revolutionaire beweging waarin hij zat te gezapig vond, en hardere actie wenste.
Net zo verwijderden autoriteiten in de VS onruststokers van de universiteiten, waardoor die hun vrijstelling voor de militaire dienst verloren. Zoals met A. gebeurt, in dit boek. Zij het dat bij hem het leger diende om opstandige arbeiders te bestrijden.
Dus lijkt dit boek ook een allegorie te zijn, over de twijfels die eenieder bevangen, of de moeilijkheden die hij ontmoet, als hij zich tegen de status quo keert.
Opvallend genoeg vielen me ditmaal bij het lezen ineens de overeenkomsten op tussen Koning en een auteur als Coetzee. Beide zijn meesters van efficiëntie, mede door hun spaarzame taalgebruik. Beide isoleren hun hoofdpersoon, en dwingen hem tot een reactie. Koning is vriendelijker voor de lezer, doordat hij meestal een liefdesgeschiedenis door zijn vertelling mengt. Als Coetzee liefde in het verhaal brengt, wordt ook die een strijdtoneel.
En goed, Koning heeft altijd een hoofdpersoon die op een gegeven moment zonder geld zit, en dan moet improviseren. Die zit vast in dat ene stramien. Van Nobelprijs-niveau is hij niet. En doordat ik te goed kon voorspellen wat er zou gebeuren, vanuit mijn kennis over zijn oeuvre, was deze roman voor mij minder interessant als voor een meer onbevangen lezer.
Dit boek is overigens ook ooit nog eens verfilmd.
* Lees hier waarom Hans Koningsberger zijn naam veranderde in Hans Koning
RSS feeds