Maan van de vorige avond ~ Hellema

Soms is van een boek heel goed duidelijk waarom de auteur het schrijven wilde. Zo ook bij deze roman.

Hellema schiep zich daarvoor een alter ego. Een halfjood, net als hij. Maar hij gaf deze man een omgekeerde beginpositie. Zodat die oorlog ook eens vanuit een ander perspectief beschreven kan worden.

Edward Weinspeiger heet dit alter ego. Dat wordt geboren in Berlijn, en geniet daar een goed-Pruisische opvoeding. Tot het moment dat diens joodse vader hem in Manchester in de kost doet, om op kantoor te gaan werken in de katoen, en zijn moeder en zusjes naar Zwitserland de wijk laat nemen.

Anders dan Hellema ontloopt Weinspeiger dus de Duitse concentratiekampen. Wel wordt hij in Engeland, nadat de oorlog uitbreekt 1939, een tijd geïnterneerd vanwege zijn nationaliteit.

Later neemt hij dienst in het Britse leger, om zo mee te helpen Duitsland… Ja wat eigenlijk?

Hellema maakt dan van Weinspeiger een toneelspeler, die in Duitsland successen mag oogsten. Waarbij zeker de eerste jaren zelfs klassieke stukken, als Hamlet, door het publiek geïnterpreteerd worden als een commentaar op wat net gebeurd is.

Vervolgt het verhaal met een fluxe hinkstapsprong door de tijd, becommentarieert in toneel, om te eindigen op het moment van die Wende; als de oorlog eindelijk ook afgelopen voor het gedeelte van Duitsland dat eerst nog onder een andere dictatuur moest zuchten.

En dan is het niet aan mij om te oordelen of de auteur geslaagd is in zijn opzet. Want zijn precieze doel ken ik natuurlijk niet. Maar dit moet de eerste Hellema zijn die me niet zo beviel bij het lezen. Door de keuze om eens een andere hoofdpersoon te nemen, leek de tekst zo veel minder doorleefd dan normaal. Dat gedoe met die toneelstukken net allemaal wat te gekunsteld.

Sommige boeken zijn interessanter om te schrijven dan om te lezen; alleen is dat een auteur niet altijd te verwijten.