Dokter Glas ~ Hjalmar Söderberg
Klassieke romans zijn al gauw allereerst dat. Klassiek. Wat er goed of nieuw aan was, is ondertussen gauw al eens overgenomen door andere auteurs. Wier werk vervolgens de blik op het origineel vertroebelen.
Deze uitgave van een Zweedse klassieker bevat bijvoorbeeld een nawoord van Maarten ’t Hart. Die daarin ruiterlijk toegeeft dat de hoofdpersoon in zijn Vlucht regenwulpen een broer is van de zeventig jaar oudere Doktor Glas. Zo was hij getroffen door de mijmerende toon waarop deze man zich door de intrige van zijn roman heen worstelt.
Daarom misschien viel deze roman me tegen bij eerste lezing lang geleden. Ik kende het boek in zekere in al. En er gebeurde me te weinig in. Dat vooral.
Het oordeel van toen over het gebrek aan inhoud bleef staan, bij herlezing.
Al kan het simpelweg zin dat de intrige lijdt aan voorspelbaarheid, en het boek daardoor wat langdradiger lijkt dan het is.
Storend element was ook de zo duidelijk zichtbare schrijverstruc van Söderberg om te tonen dat dokter Glas eigenlijk een hoogstaand man is — want herhaald krijgt de arts verzoeken om een zwangere vrouw te aborteren, en daar begint hij echt niet aan.
Toch handelde Glas vervolgens wel tegen de eed van Hippocrates, toen hem dat persoonlijk goed uitkwam. Söderberg was alleen ook een schrijver die zulke investeringen vervolgens niet laat lonen — en was dat dan nog wel een aardig element aan dit boek.
Maarten ’t Hart heeft in zo verre gelijk dat deze roman gedragen wordt door de toon, door de woorden van de hoofdpersoon die een dagboek lijkt bij te houden, en door de beschrijvingen van het Stockholm van rond de eeuwwisseling — de Dreyfuss-affaire speelt in de kranten.
En soms is de kwaliteit van de toon genoeg om een heerlijk boek te hebben. Ditmaal was iets meer aan verhaal prettig geweest.
Nu was ik te zeer bezig om te reconstrueren wat er ooit, bij eerste uitgave in 1905, zo baanbrekend was aan dit boek.
RSS feeds